Sức khoẻ tinh thần

Nguồn : Website TGP Sài G̣n

Trong cuốn sách ‘A Road Map to Resilience in the Pandemic Era’ - tạm dịch là ‘Con Đường Dẫn Tới Sự Phục Hồi Trong thời Đại Dịch’ - bác sĩ Jennifer Ashton có nói về một vài yếu tố tinh thần vốn rất quan trọng để giúp chúng ta có thể đi qua thời gian dịch bệnh này.

Tôi xin được đưa ra đây một số nét chính của cuốn sách này để hy vọng đấy sẽ là một chút của ăn tinh thần cho những ai đang bối rối, hoảng loạn, sợ hăi và bất an trước những ǵ ḿnh đang đối diện.

  1. Self-Talk: Nói với chính ḿnh

Hiểu được ḿnh đang nói điều ǵ trong đầu, đây chính là ch́a khoá để bảo đảm cảm xúc của ḿnh không vượt ra ngoài tầm kiểm soát. Self-Talk đ̣i hỏi bạn phải biết trung thực với chính ḿnh, nhận ra chính xác tất cả những cảm xúc đang diễn ra trong ḿnh, và không có ǵ phải hổ thẹn hay sợ hăi khi thấy ḿnh đang cảm xúc như thế! Và do đó, cũng đừng lên án chính ḿnh, đừng chống trả lại cảm xúc của ḿnh, hay vờ như ḿnh không có những cảm xúc đó. Để được chữa lành và t́m được b́nh an, trước tiên bạn cần trung thực với chính ḿnh về những ǵ ḿnh đang đối diện trong ḷng. Và không bao giờ đưa ra những câu trả lời sai cho những cảm xúc đó.

  1. Chấp nhận những mất mát và khóc với nó

Tất cả chúng ta đều mất mát trong đại dịch này: mất người thân, bạn bè, công việc, sức khỏe, tiền bạc… Ḿnh cũng có thể mất những khoảnh khắc tự do từng có trước kia, mà có lẽ từ nay trở đi ḿnh sẽ không có nữa, ngay cả khi đại dịch qua đi. Và như vậy, những cảm xúc tiêu cực - đến từ sự mất mát mà bạn đang cảm nghiệm được - đều có lư do của nó. Bạn không nhất thiết cứ phải ch́m đắm trong cảm nhận mất mát đó, nhưng cũng không cần thiết phải chối bỏ nó. Không cần phải “bọc đường” những mất mát đó, để rồi cho rằng đó là ơn lành của Chúa, đó là điều tốt mà ḿnh có… Không, mất mát là mất mát, không chối bỏ nó được. Nh́n nhận những mất mát, những đau khổ và cảm xúc tiêu cực ḿnh đang có, đây chính là cánh cửa đi đến sự chấp nhận và b́nh an. 

  1. Thừa nhận sự bất định (Uncertainty)

Cần phải thừa nhận sự bất định như là một định luật của cuộc sống hôm nay. Hay nói cách khác, điều chắc chắn duy nhất ḿnh có trong đại dịch này, chính là: ”không có ǵ là chắc chắn cả!”. Không ai dám khẳng định điều ǵ sẽ đến trong tương lai. Không ai biết sau 1 tuần, 2 tuần hay 2 tháng, điều ǵ sẽ xảy ra. Hôm nay một nghị định này được công bố, ngày mai đă thay đổi rồi. Hôm nay, chúng ta có vaccine cho virus, ngày mai lại có biến chủng virus mới, thách thức loại vaccine này. Nên sự thật duy nhất vẫn là: không có ǵ chắc chắn cả! Không ai biết đại dịch này sẽ kết thúc như thế nào. Không ai h́nh dung được thế giới chúng ta sẽ như thế nào trong tương lai. Điều này mời gọi chúng ta sống khiêm tốn, khoan vội khẳng định và lên án trước bất cứ ai. Và thay v́ phải đ̣i cho bằng được cái ǵ đó chắc chắn trong tay, chúng ta tập giang rộng đôi tay trước tương lai. Điều ǵ đến, sẽ đến. Tương lai của mỗi chúng ta có thể rất đẹp, cũng có thể c̣n nhiều thách đố, hoặc là cả hai. Đó là cái đẹp của cuộc sống: “Khi không có ǵ là chắc chắn, th́ tất cả đều có thể đến!”

  1. Chọn sự thật thay v́ chọn sợ hăi

Đó là cách bác sĩ Ashton dùng để vượt qua sự sợ hăi và lo âu của chính ḿnh. Đúng thế, những cảm xúc buồn chán, cô đơn, thất vọng, lo âu có thể đang hiện hữu trong ḷng chúng ta lúc này, nhưng đa số những cảm xúc đó lại thường không dựa trên sự thật – chúng chỉ là phản ứng chủ quan của chúng ta trước hoàn cảnh hay hiện tượng đang xảy ra xung quanh ḿnh! Thay v́ để cho những lối suy nghĩ và suy diễn chủ quan về một sự việc nào đó dẫn dắt ḿnh, hăy nhận diện và tập trung vào những ǵ bạn biết đích xác là sự thật, điều này sẽ có thể giúp bạn thay đổi cách phản ứng tiêu cực vào lúc này. 

Chẳng hạn, bạn đang lo lắng về việc làm bị mất trong đại dịch. Hăy lượng giá điều này dựa trên sự thật! Thay v́ quay quắt với công việc ḿnh bị mất, hăy suy nghĩ: Có cách nào khác để kiếm tiền mà trước đây bạn chưa nghĩ tới chăng? Phải chăng đây là cơ hội mà bạn có thể dùng để đầu tư bản thân ḿnh vào một cái ǵ đó nâng tầm bạn lên cao hơn, thay v́ bằng ḷng với những ǵ ḿnh từng có trước đây! Trả lời cho những câu hỏi ấy của bạn vào lúc này, đó mới là sự thật. Không nhất thiết bạn phải hành động ngay tức th́, nhưng nhận diện và biện phân được nó, điều này sẽ giúp bạn chuyển đổi những khoảnh khắc không vui thành một sự b́nh an nội tâm. 

  1. Thay thế nỗi đau buồn bằng ḷng biết ơn

Khi đau khổ do mất mát, cho dù mất mát đó là ǵ đi nữa, nó luôn thường để lại một lỗ hổng sâu thẳm trong trái tim chúng ta. Chúng ta có thể, hoặc là bị nuốt chửng trong cái lỗ hổng đó, hoặc có thể bắt đầu để cho ḿnh được chữa lành bằng cách lấp đầy lỗ hổng đó với ḷng biết ơn. Thật khó để có thể biết ơn trong lúc ḿnh bị thử thách lớn lao, tuy nhiên, chúng ta vẫn có thể t́m ra nhiều thứ để biết ơn trong lúc này: có thể là sức khoẻ, có thể là căn nhà ta đang ở, không khí ta đang hít thở, t́nh bạn ta đang có, và cả bó rau mà ta vừa mua được…

Bạn cũng có thể biết ơn cho chính cái mà ban đau khổ v́ mất nó. Ḷng biết ơn sẽ giúp bạn phục hồi nhanh hơn là cứ ở lại trong nỗi buồn đau. Bạn có thể thất vọng v́ ḿnh không thể thăm viếng người thân trong gia đ́nh. Nhưng ít ra bạn cũng có thể biết ơn v́ bạn vẫn c̣n người thân trong gia đ́nh để có thể hướng ḷng về họ! 

  1. Hăy để trời mưa (let it rain)!

Đây là câu thành ngữ tiếng Anh mà nhà tâm lư Tara Brach tạo ra. RAIN, tách từng kư tự ra là: Recognize (Nhận diện), Allow (Cho phép), Investigate (điều nghiên), và Nurture (Nuôi dưỡng). Nghĩa là, (R) nhận diện cảm xúc của ḿnh, (A) cho phép chúng tồn tại, (I)  điều nghiên xem chúng đến từ đâu và tại sao, rồi (N) nuôi dưỡng ḿnh bằng ḷng trắc ẩn dành cho chính bản thân ḿnh. 

Khi (R) nhận diện được cảm xúc của ḿnh, bạn (A) cho phép nó tồn tại thay v́ chối bỏ hay ḱm nén chúng. (I) Hiểu được tại sao nó đến và từ đâu nó đến, bạn có thể dễ dàng hiểu được tại sao ḿnh bị tổn thương đau đớn. (N) Bạn có thể chịu trách nhiệm với nỗi đau của ḿnh thay v́ đổ lỗi hay chối bỏ chúng. Cũng chính từ đó bạn mới có thể có ḷng thương cảm cho chính ḿnh, tha thứ được cho ḿnh, và yêu thương chính ḿnh được. 

  1. Tránh dùng chất kích thích và đồ ăn không lành mạnh để làm dịu bản thân

Đồ ngọt, chất kích thích… có thể giúp bạn giải toả những cảm xúc đau đớn nhanh chóng nhưng nó để lại hậu quả tiêu cực nhiều hơn là giúp bạn. Từ việc đơn giản như ăn nhiều đường gây tổn hại đến sức khoẻ, làm bạn dễ bị nhiễm bệnh, đến việc nghiện rượu có thể làm bạn mất cả tương quan trong gia đ́nh.

  1. Giữ cuộc sống theo nhịp đều đặn 

Tạo ra một thời khoá biểu mới và tuân theo nó trong thời gian bị giăn cách, điều này sẽ giúp bạn giảm được lo âu và làm việc có hiệu quả, thay v́ ngồi hàng giờ bên máy tính, điện thoại đọc tin tức và làm cho người bạn trở nên ù ĺ và ức chế. 

  1. Giảm đọc tin tức đến mức tối thiểu

Đa số các bản tin chúng ta đọc được là những tin “TỨC” - tin làm cho ḿnh bị tiêu cực, sợ hăi. Chúng sẽ làm cho bạn càng chán nản thất vọng và rơi vào nguy cơ bị trầm cảm. Đó là những ǵ các nhà nghiên cứu sức khoẻ tâm thần đă khuyến cáo. Bạn dừng xem tin tức và dừng sử dụng điện thoại để ngừng kiểm tra tin tức vài ngày, điều này sẽ giúp bạn cảm thấy thư giăn và b́nh an hơn.

  1. T́m ư nghĩa trong từng việc nhỏ

Và cuối cùng, hăy t́m ư nghĩa trong từng việc nhỏ. Nhiều người cảm thấy sự giăn cách trong mùa dịch giúp họ có thể quay lại với thiên nhiên, có được sự thư giăn trong việc đi bộ, nấu ăn, tṛ chuyện với con, học một môn học nào đó… mà vốn trước kia họ cho rằng ḿnh không có giờ cho những chuyện ấy. Từ đó, bạn sẽ thấy cuộc sống có nhiều thứ đáng để bạn vui hưởng, những điều tuyệt diệu mà trước kia bạn từng bỏ qua do áp lực công việc. Và trên tất cả, Chúa của chúng ta là Thiên Chúa của âm thầm; Ngài ẩn ḿnh trong từng điều nhỏ bé nhất. Khi bạn can đảm đón nhận sự nhỏ bé của ḿnh và tập ẩn ḿnh, bạn sẽ sớm khám phá ra sự hiện diện tuyệt vời của Chúa trong cuộc đời ḿnh. 

Chúc bạn sớm t́m được sự b́nh an nội tâm trong thời kỳ lịch sử này!

 

  

 

 

Nguồn : Website TGP Sài G̣n

 

 

[Trở về đầu trang ]