|
1. Giáo điểm truyền giáo Đà-lạt :
- Ngày 21.6.1893, bác sĩ Yersin, cùng đoàn thám hiểm của ông (trong
đó có Cha Robert, quản lư của Hội Truyền Giáo Paris – MEP – trụ sở
đặt tại Singapore) khám phá ra Đà-lạt trên cao nguyên Langbian (Lâm-viên).
- Đầu năm 1900, Đà-lạt được người Pháp chọn làm nơi xây dựng một
trung tâm nghỉ mát, sau đó phát triển thành thành phố.
- Cuối năm 1917, Đức Cha Lucien Mossard (Măo), Giám mục địa phận
Tây Đàng Trong (Sài-g̣n), có Cha Nicolas Couvreur (người kế nhiệm
cha Robert) tháp tùng, từ Sài-g̣n lên Đà-lạt, t́m địa điểm xây dựng
một nhà nghỉ dưỡng cho các giáo sĩ. Năm 1918, Dưỡng Viện Giáo Sĩ
được xây dựng, gồm một Nhà Nghỉ Dưỡng (nay là Nhà Xứ) được nối dài
về phía cánh trái bằng một pḥng lớn dùng làm Nhà Nguyện(nay là
Pḥng Truyền thống). Công tŕnh hoàn tất vào đầu năm 1919. Với công
tŕnh này, Giáo Điểm Truyền Giáo Đà-lạt được thiết lập, đời Đức Giáo
Hoàng Bê-nê-đi-tô XV (1914-1922). Vào thời điểm đó, ngôi Nhà Nguyện
của Dưỡng Viện Giáo Sĩ là nơi thờ phượng duy nhất trên toàn miền Nam
Tây Nguyên, trong đó có phần đất nay là giáo phận Đà-lạt. Tại đây,
ngày 25.01.1919, Đức Cha Măo đă cử hành nghi thức ban Bí tích Thánh
Tẩy đầu tiên cho một em bé người Việt nguy tử, tên thánh là Phê-rô (Sổ
Rửa Tội quyển I, số 1) và ngày 13.6.1919, nghi thức ban Bí tích Hôn
phối đầu tiên được cử hành cho đôi vợ chồng Mác-ti-nô Tri và An-na
Kéc (Sổ Hôn Phối quyển I, số 1).
2. Họ đạo Đà-lạt :
Cuối tháng 4 năm 1920, Đức Cha Victor Quinton (Tôn), người kế
nhiệm Đức Cha Măo, đă kư quyết định thành lập Họ Đạo Đà-lạt, và bổ
nhiệm Cha Frédéric SIDOT (Cố Kính) làm Cha sở đầu tiên. Cha Sidot
đến nhận xứ ngày 10.5.1920. Ngày này được coi là ngày thành lập giáo
xứ.
Cha Sidot rời Đà-lạt ngày 11.7.1921.
Thay thế cha Sidot là cha Céleste NICOLAS (Cố Vinh), Cha sở thứ
hai, từ 11.7.1920 đến cuối năm 1946.
Ngày 05.7.1922 khởi công xây dựng, và ngày 14.02.1924 làm phép
khánh thành (do Đức Cha Quinton) ngôi nhà thờ đầu tiên của họ đạo,
dâng kính Thánh Giám mục Nicolas (nhà thờ này nay không c̣n nữa).
Ngày 19.7.1931 khởi công xây dựng (Đức Cha Isidore Dumortier [Đượm],
người kế vị Đức Cha Quinton, đă ban quyết định cho phép), và ngày
25.01.1942 làm phép khánh thành ngôi nhà thờ thứ hai của họ đạo,
cũng dâng kính Thánh Nicolas, nay là Nhà Thờ Chánh Toà (xem số 4
dưới đây).
Cha sở thứ ba là Cha Jean PERRIN, 1947 – 1948.
Cha sở thứ bốn là Cha Fernand PARREL (Cố Du), 22.4.1948 –
21.5.1961.
3. Giáo xứ chánh toà :
Ngày 24/27.11.1960, Đức GH GIOAN XXIII (1958-1963) ban Sắc Chỉ
thiết lập Hàng Giáo Phẩm Việt-nam - Giáo phận Đà-lạt được thành lập
với nhà thờ Thánh Nicolas được nâng lên thành Nhà Thờ Chánh Toà (Họ
đạo Đà-lạt thành Giáo xứ Chánh Toà). Cha Parrel trở thành Cha sở
tiên khởi của giáo xứ chánh toà Đà-lạt.
Cha sở thứ hai của giáo xứ chánh toà (thứ năm của họ đạo) là Cha
Giu-se PHÙNG THANH QUANG, 21.5.1961 – 28.9.1962.
Cha sở thứ ba của giáo xứ chánh toà (thứ sáu của họ đạo) là Cha
Giu-se NGUYỄN NGÀ, 28.9.1962 – 30.3.1975.
Cha sở thứ bốn của giáo xứ chánh toà (thứ bảy của họ đạo) là Cha
Phê-rô NGUYỄN VĂN NHƠN, 01.4.1975 – 20.6.1991.
Cha sở thứ năm của giáo xứ chánh toà (thứ tám của họ đạo) là Cha
Giu-se VƠ ĐỨC MINH, 20.6.1991 – 27.11.2005.
Cha sở thứ sáu của giáo xứ chánh toà (thứ chín của họ đạo) là Cha
Phao-lô LÊ ĐỨC HUÂN từ 28.11.2005 đến nay.
4. Nhà thờ chánh toà Đà-lạt :
19.7.1931 - đời Đức Giáo Hoàng PI-Ô XI (1922-1939): Lễ đặt viên
đá đầu tiên, do Đức Cha Colomban Dreyer, Khâm mạng Toà Thánh tại
Việt-nam, chủ sự.
25.01.1942 - đời Đức Giáo Hoàng PI-Ô XII (1939-1958) : Lễ làm
phép và khánh thành, do Đức Cha Antonin Drapier, người kế nhiệm Đức
Cha Colomban Dreyer, và Đức Cha Gioan Cassaigne, GM Sài-g̣n, đồng
chủ sự.
Tước hiệu : Thánh Ni-cô-la Ba-ri (cuối năm 1965, Đức Cha
Ximong-Hoà Nguyễn Văn Hiền đă chọn tước hiệu mới là Đức Ma-ri-a Mẹ
Thiên Chúa),
Đặc điểm :
- nhà thờ có 70 cửa kính màu, trong đó 38 tấm có ảnh Chúa, Đức Mẹ
và các Thánh,
- dài 65 thước, rộng 14 thước, tháp cao 47 thước (50 thước kể cả
thánh giá và con gà cồ bên trên),- con gà cồ (dùng để chỉ hướng gió,
cũng là biểu tượng của sự thống hối, theo Mt 26, 34.27, 75 – Mc 14,
30.72 – Lc 22, 34.23, 61-62 – Ga 13, 38.18,27), cao 0,58m, dài
0,66m, đă được đặt trên đỉnh thánh giá ngày 14.11.41 - 4 quả chuông
trên tháp nhà thờ (quả lớn nhất nặng 415 kg, đánh nốt DO, quả thứ
hai nặng 185 kg, đánh nốt MI, quả thứ ba nặng 120 kg, đánh nốt SOL,
quả thứ tư nặng 117 kg, đánh nốt FA) đă được đưa từ nhà thờ cũ lên
đặt ở độ cao 25m trên tháp nhà thờ mới, ngày 15.01.1942.
- 24.4.1983 : Lễ xức dầu cung hiến, do Đức Cha Ba-tô-lô-mê-ô chủ
sự.
- Từ đường PS : tầng hầm của nhà thờ được cải tạo thành Nhà Hài
Cốt – khởi công : cuối năm 2001; làm phép và khánh thành (do Đức Cha
Phê-rô) : 16 giờ 30, thứ Bảy, 16.02.2002.
5. Thánh Giám Mục NI-CÔ-LA, Bổn mạng
giáo xứ :
Ngày 17 tháng 02 năm 1924, khi làm phép khánh thành ngôi nhà thờ
đầu tiên của họ đạo Đà-lạt (xem số 2 trên đây), Đức Cha Tôn (Victor
Quinton) chấp thuận đề nghị của Cha sở Nicolas, nhận Thánh Giám Mục
Ni-cô-la làm Bổn Mạng của nhà thờ và họ đạo mới Đà-lạt. Ngày 19
tháng 7 năm 1931, khi làm phép và đặt viên đá đầu tiên của ngôi nhà
thờ thứ hai (nay là nhà thờ chánh toà), các vị chủ chăn cũng tái
dâng hiến nhà thờ và họ đạo cho Thánh Giám Mục Ni-cô-la. Sau đây là
đôi nét về Ngài :
Sinh tại thành Myra trong nước Thổ-nhĩ-kỳ, năm 270, thánh Ni-cô-la
được Đức GM Myra là cậu của ngài phong chức LM ở tuổi 33. Khi vị GM
này qua đời, các GM vùng Tiểu Á đă bầu ngài lên kế vị…Ngài qua đời
năm 343, thọ 73 tuổi, và được mai táng trong nhà thờ chánh toà Myra.
Năm 1063, thành Myra cũng như toàn vùng Tiểu Á bị người Hồi giáo xâm
chiếm. Hơn 50 năm sau, các thuỷ thủ người đảo Sicile (Ư) lấy được
hài cốt của ngài và rước về thành phố Ba-ri, một thành phố cảng biển
ờ mạn đông nam nước Ư, ngày 09.5.1087. Do đó mới có tên gọi là Thánh
GM Ni-cô-la Ba-ri. Năm 1670, ngài được Đức GH Clê-men-tê X
(1670-1676) tôn phong Hiển Thánh; lễ nhớ : ngày 06.12… Thánh Ni-cô-la
đă được Chúa ban cho làm nhiều phép lạ giúp đỡ người nghèo khó bất
hạnh. Ngài đặc biệt yêu thương thiếu nhi. Bởi đó có truyền thuyết về
Ông Già No-en, được đồng hoá với Thánh Ni-cô-la.
6. Di cốt 9 Thánh Tử Đạo Việt-nam
–“những người ǵn giữ”nhà thờ Chánh ṭa Đàlạt:
Nơi cung thánh, dưới bàn thờ, có một khảm bạc lưu giữ thánh cốt
của 9 Thánh Tử Đạo Việt-nam. Qua năm tháng, cùng với Thánh GM Ni-cô-la,
các ngài như là “những người ǵn giữ”, bảo vệ ngôi nhà thờ và gia
đ́nh giáo xứ qua mọi gian nan thử thách. Danh sách các ngài xếp theo
ngày kính nhớ như sau:
v Thánh Phao-lô Lê Văn Lộc, Linh mục, Giám đốc Chủng viện Thị
Nghè Sài G̣n. Bị trảm quyết (tức chém đầu)
v ngày 13-2-1859 tại Trường Thi, hưởng dương 29 tuổi, 2 năm linh
mục. ĐGH Piô X phong Chân Phước ngày 2-5-1909. ĐGH Gioan Phaolô II
phong Thánh ngày 19-6-1988.
v Thánh Phê-rô Nguyễn Văn Lựu, Linh mục, Cha xứ Mặc Bắc, Sa Đéc,
Mỹ Tho. Bị trảm quyết ngày 7-4-1861, hưởng dương 49 tuổi. ĐGH Piô X
phong Chân Phước ngày 2-5-1909, ĐGH Gioan Phaolô II phong Thánh ngày
19-6-1988.
v Thánh Giu-se Nguyễn Văn Lựu, Trùm họ, ông Trùm họ Mặc Bắc, bị
bắt ngày 28-2-1853, ông bị chết trong tù v́ tuổi già sức yếu, hưởng
thọ 64 tuổi. ĐGH Piô X phong Chân Phước ngày 2-5-1909, ĐGH Gioan
Phaolô II phong Thánh ngày 19-6-1988.
v Thánh Mát-thêu Lê Văn Gẫm, thương gia, ông bị bắt và trảm quyết
ngày 11-5-1847 tại Sài G̣n, hưởng dương 34 tuổi. ĐGH Piô X phong
Chân Phước ngày 2-5-1909, ĐGH Gioan Phaolô II phong Thánh ngày
19-6-1988.
v Thánh Phi-líp-phê Phan Văn Minh, Linh mục, linh mục rao giảng
nhiều nơi ở vùng Tiền Giang, Hậu Giang. Ngày 26-2-1853 bị bắt khi ở
nhà ông Trùm Giuse Lựu, tử đạo ngày 3-7-1853 tại Cái Sơn Bé, hưởng
dương 38 tuổi, 13 năm linh mục. ĐGH Lêô XIII phong Chân Phước ngày
27-5-1900, ĐGH Gioan Phaolô II phong Thánh ngày 19-6-1988.
v Thánh An-rê Nguyễn Kim Thông (Năm Thuông), Trùm họ, ông giúp
Đức cha Thể và nhiều linh mục ẩn trú tại nhà, bị tố cáo và bị bắt.
Ông bị chết trên đường áp giải xuống Mỹ Tho ngày 17-7-1805, hưởng
dương 55 tuổi. ĐGH Piô X phong Chân Phước ngày 2-5-1909, ĐGH Gioan
Phaolô II phong Thánh ngày 19-6-1988.
v Thánh Phê-rô Đoàn Công Quư, Linh mục, phụ trách Giáo họ Bầu
Nước ở Cù Lao Giêng, An Giang. Cha bị trảm quyết tại Xóm Chà, cùng
với Thánh Lê Văn Phụng ngày 31-7-1859, hưởng dương 33 tuổi, 1 năm
linh mục. ĐGH Piô X phong Chân Phước ngày 2-5-1909, ĐGH Gioan Phaolô
II phong Thánh ngày 19-6-1988.
v Thánh Tô-ma Trần Văn Thiện, Chủng sinh, Chủng sinh chủng viện
Di Loan, Quảng Trị. Bị xử giáo thắt cổ ngày 21-9-1838 tại làng Nhan
Biểu, Quảng Trị. Hưởng dương 18 tuổi. ĐGH Lêô XIII phong Chân Phước
ngày 27-5-1900, ĐGH Gioan Phaolô II phong Thánh ngày 19-6-1988.
v Thánh Si-mon Phan Đắc Hoà, Y sĩ, ông cho các linh mục Thừa Sai
trú ẩn tại nhà ḿnh. Bị bắt ngày 13-4-1840 trên thuyền Đức cha Motte.
Bị áp giải về Huế và bị trảm quyết ngày 12-12-1840. Hưởng thọ 66
tuổi. ĐGH Lêô XIII phong Chân Phước ngày 27-5-1900, ĐGH Gioan Phaolô
II phong Thánh ngày 19-6-1988.
7. Tổ chức giáo xứ : Các Giáo họ & Giáo
sở:
Trong quá tŕnh phát triển của họ đạo Thánh Ni-cô-la, nay là giáo
xứ chánh toà Đà-lạt, từ cuối thập niên 1960 của thế kỷ trước, đă
h́nh thành những đơn vị trực thuộc (giáo họ và giáo sở) sau đây :
§ Giáo họ Gioan Bao-ti-xi-ta, khu vực đường Nhà Chung, Xuân-an.
§ Giáo họ Giu-se thợ, khu vực đường Đào-Duy-Từ, dốc Nhà Ḅ.
§ Giáo họ Ki-tô Vua, khu vực trung tâm thành phố, khu Hoà-B́nh.
§ Giáo họ La-vang, khu vực đường Yersin, Nha Địa Dư.
§ Giáo họ Mân Côi, khu vực đường Hà-Huy-Tập.
§ Giáo họ Mẹ Vô Nhiễm, khu vực đường Phan-Đ́nh-Phùng.
§ Giáo họ Mông Triệu, khu vực đường Phạm-Hồng-Thái, ga xe lửa.
§ Giáo họ Pha-ti-ma, khu vực thư viện thành phố, đường Trần-Phú
và Phạm-Ngũ-Lăo.
§ Giáo họ Si-mon-Hoà, khu vực đường Lê-Hồng-Phong và
Triệu-Việt-Vương.
§ Giáo họ Thánh Gia, khu vực đường Trần-Phú.
§ Giáo họ Thánh Linh, khu vực đường 3 - 4, Trần-Hưng-Đạo và
Đặng-Thái-Thân.
§ Giáo họ Tử Đạo, khu vực đường Hồ-Tùng-Mậu và Lê-Đại-Hành.
Ngoài 12 giáo họ trên đây, c̣n có 2 giáo sở trực thuộc giáo xứ,
nhưng theo quy chế tự quản :
o Giáo sở Don Bosco, do các LM ḍng Salésien Don Bosco quản nhiệm,
nhà nguyện ở số 4G đường Bùi-Thị-Xuân.
o Giáo sở Thánh Tâm, do các LM Tu hội Truyền giáo Vinh-sơn (Lazaristes)
quản nhiệm, nhà nguyện ở số 40 đường Trần-Phú.
8. Các Cộng đoàn tu sĩ trong địa bàn Giáo xứ:
v Cộng đoàn Lasan, Tư thục dạy nghề, đt: 01292834369, địa chỉ:
Triệu Việt Vương, F.4, Đà Lạt
v Cộng đoàn Mến Thánh Giá Đà Lạt, đt: 0633821561, địa chỉ: 253
Phan Đ́nh Phùng, F.2, Đà Lạt.
v Cộng đoàn Mến Thánh Giá G̣ Vấp, đt: 0633821523, địa chỉ: 26 Bà
Triệu, F.4, Đà Lạt.
v Cộng đoàn Mến Thánh Giá Thủ Đức, đt: 0633826633, địa chỉ: 39/3
Hồ Tùng Mậu, F.3, Đà Lạt.
v Cộng đoàn Mến Thánh Giáo Thủ Thiêm, đt: 0633821869, địa chỉ: 38
Thủ Khoa Huân, F.1, Đà Lạt.
v Cộng đoàn Phaolô, đt: 0633822671, 20 Trần Phú, F.3, Đà Lạt.
v Cộng đoàn Phaolô Thiện Bản. đt: 063356178, địa chỉ:4/19A Đào
Duy Từ, F.4, Đà Lạt.
v Cộng đoàn Con Đức Mẹ Vô Nhiễm, đt: 0633827438, địa chỉ: 21/8
Trần Phú, F.3, Đà Lạt.
v Cộng đoàn Tiểu Muội Đà Lạt, đt: 0633823471, địa chỉ: 15 Trần
Phú, F.3, Đà Lạt.
v Cộng đoàn Nữ Tỳ Chúa Thánh Thần, đt: 0633821205, địa chỉ: 23
Nguyễn Văn Cừ, F.1, Đà Lạt.
9. Những người con của giáo xứ Chánh toà
trong đời thánh hiến :
Trong lịch sử 95 năm xây dụng và phát triển của ḿnh, họ đạo
Đà-lạt đă dâng hiến cho Giáo Hội 61 người con trong hàng giáo phẩm,
giáo sĩ và tu sĩ :
3 trong hàng giáo phẩm :
ü Đức Hồng Y Phê-rô Nguyễn Văn Nhơn, Tổng Giám Mục Hà-nội : sinh
ngày 01.4.1938, LM 21.12.1967, GM 03.12.1991, TGM 13.5.2010, HY
14.02.2015.
ü Đức Cha Phao-lô Bùi Văn Đọc, Tổng Giám Mục Sài-g̣n : sinh ngày
11.11.1944, LM 17.12.1970, GM 20.5.1999, TGM 22.3.2014.
ü Đức Cha Giu-se Vơ Đức Minh, Giám Mục Nha-trang : sinh ngày
10.9.1944, LM 24.4.1971, GM 15.12.2015.
24 trong hàng giáo sĩ : gồm 19 Linh Mục triều (c̣n 18), 5 Linh
Mục ḍng (3 ofm, 2 Ca-mi-lô).
34 trong hàng tu sĩ thuộc 13 Hội Ḍng : Tiểu Muội (6, c̣n 5),
Phao-lô (7, c̣n 6), Nữ Tử Bác-ái (2), Đức Bà truyền Giáo (2),
Phan-sinh Thừa sai Đức Mẹ fmm (5), Đức Bà (1), Mến Thánh Giá Đà-lạt
(2), MTG Thủ-thiêm (2) Đan viện Cát-Minh Sài-g̣n (2), Đan viện Clara
(1), Đan viện Cát-Minh Nha-trang (1), Đa-minh Mân Côi (1),
Nguồn-Sống Eau-Vive (1), Trinh Vương Thừa Sai (1).
10. Các Linh mục coi sóc giáo xứ hiện
nay :
Hiện nay, giáo xứ chánh toà Đà-lạt được các Linh mục sau đây coi
sóc :
v Quản xứ (xin xem mục số 3 trên đây) : Cha Phao-lô LÊ ĐỨC HUÂN,
sinh ngày 29.7.1945, LM 19.12. 1972, về xứ ngày 28.11.2005 - [Cha
Phao-lô cũng là Tổng Đại diện giáo phận, kiêm Quản hạt Đà-lạt], ĐT:
0633500805.]
v Các Cha phó:
§ Cha Giu-se ĐINH TẤN HOÀI, sinh ngày 06.02.1972, LM 29.9.2005,
về xứ năm 2011, ĐT: 01633116083.
§ Cha Grê-gô-ri-ô NGUYỄN AN PHÚ ĐÔNG, sinh ngày 18.3.1968, LM
27.9.2007, về xứ năm 2011, ĐT: 0912508834.
§ Cha An-rê PHẠM VIỆT SƠN, sinh ngày 24.6.1975, LM 18.10.2011, về
xứ năm 2011, ĐT: 0633706268.
11. Hội Đồng Giáo xứ :
Hội Đồng Giáo xứ, nhiệm kỳ 2013 – 2017, được bầu ngày 27.01.2013,
gồm có :
Chủ tịch: Ông An-tôn NGUYỄN VĂN NHÂN
ĐT: 0902522913
Phó Nội Vụ : Ông An-rê PHAN VĂN THUYẾT
ĐT: 0964826474
Phó Ngoại Vụ : Ông Đa-minh DƯƠNGVINH
ĐT: 0908380055
Thư kư : Ông Gioan Bao-ti-xi-ta NGUYỄN Đ̀NH SỸ
ĐT: 0633997252
Thủ quỹ : Ông Gioan Bao-ti-xi-ta LÊ TRẦN LONG
ĐT: 0979837194
Trưởng GH Gioan B.T: Ô. Phaolô NGUYỄN VĂN PHƯỚC
ĐT: 0938187121
Trưởng GH Giuse Thợ: Ô. NGUYỄN ANH TUẤN
ĐT: 0903031431
Trưởng GH Kitô Vua: Ô. Gioan BT LÊ THANH TÙNG
ĐT: 0913881114
Trưởng GH La Vang: Ô. Phêrô PHẠM VĂN DƯƠNG
ĐT: 0989697879
Trưởng GH Mân Côi: Ô. Giacôbê ĐỖ MINH KƯ
ĐT: 0919186100
Trưởng GH Mẹ Vô Nhiễm: Ô. Micae NGUYỄN VĂN QUANG
ĐT: 0633991752
Trưởng GH Mông Triệu: Ô. Giuse VƠ NGỌC QUỲNH
ĐT: 0919823378
Trưởng GH Phatima: Ô. LƯƠNG VĂN THÚY
ĐT: 0919878794
Trưởng GH Simon Ḥa: Ô. Phêrô NGUYỄN NGỌC SƠN
ĐT: 01682020958
Trưởng GH Thánh Gia: Ô. Tađêô TRẦN VẠN LƯ
ĐT: 0901677727
Trưởng GH Thánh Linh: Ô. Giuse HUỲNH ĐỨC TOÀN
ĐT: 0906828436
Trưởng GH Tử Đạo: Ô. GBT LÊ TRẦN LONG
ĐT: 0979837194
Ban Phụng Tự : Ô. Simon MAI HỮU ĐỨC, ĐT:01669197336
Ban Giáo Lư Đức Tin: Bà NGUYỄN THỊ LAN ANH, ĐT:0168876412
Ban Mục vụ Gia đ́nh:
Ô. Giuse NGUYỄN ANH TUẤN (Gia trưởng)
ĐT: 0903031431
Bà Maria NGUYỄN THỊ BÍCH LIÊN (Hiền mẫu)
ĐT: 0633997264
Ban Bác ái Xă hội: Bà Anna NGUYỄN THỊ NGĂI
· ĐT:0633702969
Ban Loan báo tin mừng: Bà Maria NGUYỄN THỊ KIM VIỆT
ĐT: 0983614515
Ban Phục vụ T́nh nguyện: Ô. Đa Minh DƯƠNG VINH
ĐT: 0908380055
Ban Truyền thông: Ô. Giuse NGUYỄN NGỌC HIỆP
§ ĐT: 0913639799
Giuse Bùi văn Tường
|
