Giáo Phận Hải Phòng

 

Lịch sử Giáo Phận Hải Phòng Cập nhật: 24/03/2009 09:48 (GMT +7) I. LỊCH SỬ “Ai nghẹn ngào ra đi gieo giống, Mùa gặt mai sau khấp khởi mừng. Họ ra đi, đi mà nức nở, mang hạt giống vãi gieo. Lúc trở về, về reo hớn hở, vai nặng gánh lúa vàng”. (Tv 126,5-6) Xin mượn lời Thánh Vịnh để tóm lược những nét chính yếu khai sinh giáo phận Hải Phòng, một giáo phận được thành hình từ ân sủng, cùng với mồ hôi và nước mắt, máu xương của các thừa sai linh mục, tu sĩ và giáo dân làm nên trang sử của giáo phận Hải Phòng và của Giáo hội Việt Nam. Ngày 9-9-1659, với Đoản sắc Super Cathedram Principis, Đức Alexander VII (1655-1667) thiết lập ở Việt Nam hai giáo phận: Đàng Ngoài và Đàng Trong. Vùng đất Hải Phòng, Hải Dương lúc này đã có những “cư sở”, giáo xứ quan trọng trong giáo phận tiên khởi Đàng Ngoài như Xứ Đoài, Xứ Bắc, Kẻ Sặt... Năm 1679, Đức Innocens XI (1676-1689) chia giáo phận Đàng Ngoài làm hai: Đông Đàng Ngoài và Tây Đàng Ngoài, lấy sông Hồng và sông Lô làm ranh giới. Cha François Deydier Phan, thuộc Hội Thừa sai Paris, được đặt làm giám mục tiên khởi của giáo phận Đông Đàng Ngoài, lúc đó toà giám mục thường ở Phố Hiến (tên một cảng nằm trên tả ngạn sông Hồng, do Nhà Lê mở vào cuối thế kỷ, phía Nam thị xã Hưng Yên ngày nay); sau đời Đức cha Deydier, toà giám mục thường đặt ở vùng Bùi Chu, đôi khi ở Kẻ Sặt, Hải Dương. Theo báo cáo của các cha dòng Tên gửi Đức cha J. de Bourges những nơi các ngài coi sóc (hiện nay nằm trong các giáo phận Hải Phòng, Bắc Ninh, Hưng Hoá) năm 1668-1707, có số giáo dân như sau: Đông và An Quảng 3.016; Bắc (Kẻ Noi) 990; Đoài 6.250. Ngày 5-9-1848, Đức Piô IX (1848-1878) ban Chiếu thư chia tỉnh Nam Định và tỉnh Hưng Yên, lập thành giáo phận Trung, phần đất còn lại giữ tên cũ là giáo phận Đông, do Đức cha Jeronimo Hermosilla Liêm, O.P., giám mục tiên khởi người Tây Ban Nha, coi sóc. Ngày 6-11-1861, ngài tử đạo tại khu Năm Mẫu (Hải Dương). Trong thời Đức cha Liêm, giáo phận có diện tích đất rộng, lúc này giáo dân đã lên tới con số 45.000, ở rải rác trong 327 xứ, họ trên tổng số dân là 3 triệu người. Toà giám mục khi ở Nam Am, khi ở Kẻ Mốt (thuộc Bắc Ninh ngày nay). Giáo phận Đông đã có các trường Lý Đoán (Đại chủng viện) và La Tinh (Tiểu chủng viện) ở Đông Xuyên, Kẻ Mốt, Tử Nê. Ngày 29-5-1883, Đức Lêô XIII (1878-1889) công bố Chiếu thư lập giáo phận Bắc, một phần tách từ giáo phận Đông, gồm các tỉnh Hải Dương (bấy giờ gồm cả Kiến An), Quảng Yên và Hải Ninh (tức Móng Cái), và vẫn giữ tên cũ là giáo phận Đông do Đức cha José Terrès Hiến coi sóc, toà giám mục đặt ở Hải Dương. Hải Phòng khi ấy chưa là sở cha chính, nhưng năm 1880, cha chính Salvador Masso Tế đã xây nhà thờ lớn. Năm 1890, Đức cha Hiến dời toà giám mục ra Hải Phòng, còn sở cha chính chuyển sang Liễu Dinh một thời gian rồi đưa về Kẻ Sặt. Hàng giáo sĩ năm 1892 có Đức cha Hiến, 32 linh mục triều, 8 thừa sai, 2 cha dòng người Việt, 82 thầy giảng, 20 chủng sinh thần học, 20 chủng sinh triết, 20 tiểu chủng sinh, 281 học sinh trường thử và 41.120 giáo dân. Ngày 3-12-1924, Toà Thánh đổi tên giáo phận Đông theo địa hạt hành chính, nơi đặt toà giám mục, gọi là giáo phận Hải Phòng, Đức cha Francisco Ruiz de Azua Minh, O.P. (1919-1929) coi sóc. Ngày 14-1-1953, cha Giuse Trương Cao Đại, O.P., nhận sắc chỉ của Toà Thánh làm giám mục Hải Phòng và thụ phong tại Hồng Kông. Sau khi về nước nhận giáo phận, ngài xây dựng giáo phận về cả vật chất lẫn tinh thần. Công việc đang thuận lợi thì Đức cha lại phải di cư vào Nam sau hiệp định Genève (1954). Ngày 7-5-1955, Toà Thánh bổ nhiệm linh mục Phêrô Khuất Văn Tạo làm giám quản tông toà giáo phận Hải Phòng. Ngài được tấn phong giám mục tại nhà thờ Sơn Tây ngày 7-2-1956; ngày 28-4-1956, Đức tân giám mục chính thức nhận giáo phận Hải Phòng. Ngày 24-11-1960, Toà Thánh thành lập Hàng Giáo phẩm Việt Nam, giáo phận Hải Phòng được nâng lên hàng chính toà thuộc Tổng giáo phận Hà Nội, Đức cha Phêrô Maria Khuất Văn Tạo được bổ nhiệm làm giám mục chính toà của giáo phận Hải Phòng. Đức cha đã cai quản giáo phận trong hơn 21 năm đầy gian khổ vì hầu hết các linh mục và giáo dân của giáo phận đã di cư vào Nam. Ngài mất ngày 19-8-1977. Hai năm sau (1979), giáo phận mới có Đức cha Giuse Maria Nguyễn Tùng Cương thụ phong giám mục 18-2-1979 lên thay, ngài nhận giáo phận 24-2-1979. Ngài đã trùng tu toà giám mục, nhà thờ chính toà và kiến tạo hơn 100 nhà thờ xuống cấp ở các giáo xứ và họ đạo, đào tạo và truyền chức cho hơn 20 linh mục. Ngài qua đời ngày 10-3-1999. Trong thời gian giáo phận trống toà, Hội đồng Tư vấn Quản trị giáo phận, đứng đầu là linh mục niên trưởng Laurensô Phạm Hân Quynh. Linh mục Đa Minh Nguyễn Chấn Hưng làm Giám quản giáo phận cho đến ngày Đức Thánh Cha bổ nhiệm giám mục Giuse Vũ Văn Thiên làm giám mục chính toà, 26-11-2002. II. ĐỊA LÝ VÀ DÂN SỐ 1. Ranh giới: (cập nhật 30-3-2008) · Giáo phận Hải Phòng bao gồm toàn bộ thành phố Hải Phòng, tỉnh Hải Dương, tỉnh Quảng Ninh và một phần nhỏ của tỉnh Hưng Yên, với tổng diện tích 9.241,10 km2. · Hải Phòng ở giữa các cửa sông của hệ thống sông Lục Đầu: Bắc có sông Bạch Đằng mà đoạn trên gọi là sông Kinh Thầy, Đa Bách (Đá Bạc), dưới là cửa Nam Triệu, giữa là sông Kinh Môn, đổ ra biển bằng Cửa Cấm, đến sông Văn Úc, sông Thái Bình, đến sông Hoá chảy giữa Hải Phòng và Thái Bình. · Tổng dân số địa phương : 4.854.292. 2. Địa chỉ Toà Giám mục: 46 Hoàng Văn Thụ, Hồng Bàng, TP. Hải Phòng. Đt: (84) 0313 745387. -  Fax: 84 0313 745765. Email: josvuthien@hotmail.com Website: gphaiphong.org · Dân số Công giáo : 118.583. · Dân chúng đa số làm nghề nông và nghề biển. III. TỔ CHỨC ĐIỀU HÀNH Giám mục: Giuse Vũ Văn Thiên. Tổng Đại diện: Lm. Antôn Nguyễn Văn Ninh. Thư ký Toà Giám mục: Lm. Phaolô Vũ Đình Viết. Quản lý Toà Giám mục: Lm. Gioan B Vũ Văn Kiện. Các Uỷ ban Giám mục: - Uỷ ban Bác ái Xã hội: Lm. Giuse Nguyễn Xuân Đài. - Uỷ ban Giáo dân: Lm. Giuse Nguyễn Văn Thông. - Uỷ ban Giáo lý Đức tin: Lm. Antôn Nguyễn Văn Thăng. - Uỷ ban Giáo sĩ và Chủng sinh: Lm. Antôn Nguyễn Văn Uy. - Uỷ ban Loan báo Tin Mừng: Lm. Giuse Nguyễn Xuân Đài. - Uỷ ban Phụng tự: Lm. Antôn Khổng Minh Số. - Uỷ ban Thánh nhạc và Nghệ thuật Thánh: Lm. Antôn Trần Văn Minh. - Uỷ ban Tu sĩ: Lm. Antôn Khổng Minh Số. - Phụ trách thông tin: Lm. Phaolô Vũ Đình Viết. TGM Hải Phòng * Nguồn : Trang Web Giáo Phận Hải Phong   .......................................... Giáo phận Hải Phòng - những năm tháng và sự kiện Cập nhật: 17/01/2010 * Nguồn : Trang Web Giáo Phận Hải Phong   * Ngày 27-11-1679: Tòa Thánh thiết lập Địa phận Đông Đàng Ngoài, tách ra từ Địa phận Đàng Ngoài. Ranh giới Địa phận mới phía Bắc giáp Trung Quốc, phía  Tây giáp sông Hồng, phía nam giáp Ninh Bình. * Vị Giám mục đầu tiên của Địa phận Đông Đàng Ngoài là Đức Cha Phan-xi-cô Đê-đi-ê (Tên Việt là Phan), người Pháp, thuộc Hội Thừa Sai Paris. Ngài được tấn phong  Giám mục cách kín đáo tại Phố Hiến (nay là Hưng Yên) ngày 21-12-1682. Đức Cha Phan qua đời năm 1693 * Năm 1757,Tòa Thánh trao công cuộc truyền giáo tại địa phận Đông Đàng Ngoài cho các thừa sai Dòng Đa-minh, trực thuộc tỉnh Dòng Rất Thánh Mân Côi Manila, Philippines. * Năm 1848, Giáo phận Trung (nay là Bùi Chu) được tách từ địa phận Đông Đàng Ngoài, sau đó, năm 1936, Giáo phận Thái Bình được tách ra từ Giáo phận Bùi Chu * Năm 1883, Giáo phận Bắc (nay là Bắc Ninh) được tách ra từ địa phận Đông Đàng Ngoài, sau đó, năm 1939, Giáo phận Lạng Sơn được tách từ Bắc Ninh. * Năm 1870: Được uỷ quyền của Đức Giám mục địa phận là Đức Cha  An-tôn Colomer Lễ(còn gọi là Đức Cha Nguyên), Cha Salvado Masso Tế đã mua đất và thiết lập Giáo xứ Hải Phòng. Nhà thờ chính tòa được khởi công xây dựng năm 1876, đời vua Tự Đức năm thứ 29. * Năm 1890: Đức Cha Terres Hiến tời Tòa Giám mục từ Hải Dương về Hải Phòng. * Ngày 01-11-1861, Ba nhân chứng đức tin đã tử đạo khu Năm Mẫu Hải Dương (nay là Đền Thánh Hải Dương): Đức Cha Hieronimo Hermosilla  Liêm, Đức Cha Valentinô Vinh, Cha Phê-rô Amato Bình. Sau đó, ngày 06-12-1861, Thày Giuse Nguyễn Duy Khang cũng chịu tử đạo tại đây. Bốn vị tử đạo này đã được phong chân phước ngày 20-5-1906 và phong hiển thánh ngày 19-6-1988. Khu Năm Mẫu Hải Dương cũng là nơi có hàng trăm tín hữu đã đổ máu đào để làm nhân chứng đức tin. Đền Thánh Hải Dương xây dựng năm 1927, bị tàn phá trong chiến tranh năm 1967. * Ngày 11-02-1900, Công đồng miền Bắc lần thứ nhất tại Kẻ Sặt. Thành phần tham dự gồm có 6 Giám mục, 5 Cha Tổng đại diện, 3 Bề trên Dòng và 2 chuyên viên thần học. Công đồng kết thúc ngày 6-3-1900. * Ngày 14-07-1924: Đức Giáo Hoàng Pi-ô XI cho phép Giáo phận được chính thức đổi tên là Hải Phòng * Ngày 19-3-1953: Lễ tấn phong vị Giám mục người Việt Nam tiên khởi của Giáo phận Hải Phòng là Đức Cha Trương Cao Đại tại nhà thờ chính tòa Hồng-Kông. Đức Cha về nhận Giáo phận ngày 21-3-1953.  Sau đó một năm, tức là năm 1954, Đức Cha di cư vào miền Nam cùng với 65,000 giáo dân và gần 80 Linh mục, cùng với toàn bộ chủng sinh và các dì phước. Đức Cha Giuse Trương Cao Đại qua đời  ngày 29-6-1965 tại Madrid, Tây Ban Nha. * Ngày 7-2-1956: lế tấn phong Giám mục của Đức Cha Phê-rô Maria Khuất Văn Tạo tại nhà thờ Sơn Tây. Đức Cha Phê-rô về nhận Giáo phận ngày 28-4-1956. Trong suốt thời gian 21 năm cai quản Giáo phận, ngài đã phải trải qua nhiều thử thách khó khăn về mọi mặt. Đức Cha Phê-rô qua đời ngày 18-8-1977 và được an táng tại nhà thờ chính tòa Hải Phòng. * Ngày 18-2-1979: lễ tấn phong Giám mục của Đức Cha Giuse Maria Nguyễn Tùng Cương tại nhà thờ chính tòa Hànội. Đức Cha về nhận Giáo phận ngày 24-2 và cai quản Giáo phận trong suốt 20 năm. Ngài đã tu sửa phần lớn các nhà thờ trong Giáo phận, lo lắng việc huấn luyện chủng sinh, mở ra một hướng đi mới cho Giáo phận về nhiều mặt. Đức Cha Giuse Maria qua đời ngày 10-3-1999 và được an táng tại nhà thờ chính tòa Hải Phòng. * Ngày 26-11-2002: Tòa Thánh chính thức bổ nhiệm Cha Giuse Vũ Văn Thiên làm Giám mục chính tòa Hải Phòng. Lễ tấn phong Giám mục được tổ chức ngày 2-1-2003, tại khuôn viên nhà thờ chính tòa Hải Phòng. * Ngày 02-01-2005, thành lập ba Giáo Hạt: Hải Phòng, Quảng Ninh và Hải Dương – Hưng Yên. * Ngày 8-10-2006: 16 Giáo xứ mới được thiết lập: Giáo xứ An Hải, Giáo xứ An Quý (Hải Dương), Giáo xứ An Toàn, Giáo xứ An Thuỷ, Giáo xứ Bạch Xa, Giáo xứ Cửa Ông, Giáo xứ Đạo Dương, Giáo xứ Hải Ninh, Giáo xứ Hữu Quan, Giáo xứ Lãm Hà, Giáo xứ Thư Trung, Giáo xứ Tân Kim, Giáo xứ Trang Quan, Giáo xứ Tiên Đôi, Giáo xứ Thuý Lâm, Giáo xứ Xuân Điện. * Tháng 10-2007: Các Dòng thu bắt đầu hiện diện tại Giáo phận * Ngày 27-6-2009: Đức Thánh Cha Bê-nê-đi-tô đã ban tước hiệu Giám chức danh dự (Đức Ông) cho Cha Lorenxô Phạm Hân Quynh. Lễ công bố và trao tước hiệu được cử hành tại nàh thờ chính tòa Hải Phòng ngày 10-8-2009.   Giáo phận Hải Phòng hiện nay qua một vài con số (cập nhật 08/2013) a. Địa chỉ: 46 Hoàng Văn Thụ - Hồng Bàng - TP. Hải Phòng. Đt: (84) 0313 745387. Fax: 84 0313 745765. Email: tgmhaiphong.vn@gmail.com Website: gphaiphong.org b. Địa lý: Giáo phận Hải Phòng nằm trên thành phố Hải Phòng, tỉnh Quảng Ninh, tỉnh Hải Dương và một phần tỉnh Hưng Yên với diện tích là 9.079,10 km2. c. Nhân sự: - Linh mục triều: 63 (có 3 Cha du học nước ngoài); Linh mục dòng: 6 - Dòng tu: hiện có 6 cộng đoàn dòng tu và 2 tu hội. 1. Dòng Chúa Cứu thế (Tại Phú Tảo, Hải Dương) 2. Dòng Thánh Thể (Tại Cựu Viên, Hải Phòng) 3. Dòng Đa-minh (Tại Chí Linh, Hải Dương) 4. Dòng nữ Đa-minh ( Tại Kẻ Sặt, Hải Dương) 5. Dòng Mến Thánh Giá (Tại Nam Am, Hải Phòng) 6. Tu Hội tận hiến (Tại Hải Phòng) 7. Tu Hội Emmanuel (Tại Hải Phòng) - Chủng sinh: 61 (Đang học tại Đại chủng viện Hà Nội và các chủng viện khác) - Ứng sinh tìm hiểu ơn gọi: 50 d. Số Giáo dân, giáo xứ và nhà thờ - Giáo dân: 129.536 người - Giáo xứ: 87 - Tổng số nhà thờ: 320.   TGM Hải Phòng

[Trở về đầu trang ]