
Lược
sử Giáo xứ B́nh Điền
Nguồn : Website TGP Huế
(14/8/2020)

Nhà thờ mới năm 2017
I. VỊ TRÍ ĐỊA LƯ
Giáo xứ B́nh Điền, thuộc Giáo hạt Thành Phố Huế, nằm trên địa bàn
3 xă B́nh Tiến, B́nh Thành, Hương B́nh, thị xă Hương Trà, tỉnh Thừa
Thiên Huế. Nhà thờ Giáo xứ, dâng kính Thánh Tâm Chúa Giêsu, tọa lạc
trong địa giới của xă B́nh Tiến, cách Ṭa Tổng Giám mục Huế khoảng
24km về phía Tây Tây Nam[1].
II. NGUỒN GỐC H̀NH THÀNH VÀ QUÁ TR̀NH
PHÁT TRIỂN

1- Từ những tín hữu đi “kinh tế mới” sau
năm 1975
Giáo dân B́nh Điền đến từ các Giáo xứ Phủ Cam, Đức Mẹ Hằng Cứu
Giúp, Tây Lộc, Tây Linh, Đốc Sơ kể từ năm 1975. Năm 1976, khi được
Đức Tổng Giám mục Philipphê Nguyễn Kim Điền thành lập, Giáo xứ chỉ
có khoảng 35 gia đ́nh và gần 100 giáo dân.
Do chính sách khắt khe của Nhà nước trong những năm đầu, các giáo
dân trở về Giáo xứ cũ của ḿnh để tham dự Thánh lễ vào các dịp lễ
lớn như Giáng sinh và Phục sinh. Những người khác, do thiếu phương
tiện, phải đi đến Nhà thờ của các Giáo xứ gần như Đá Hàn, Ḍng Thiên
An để dự lễ.
Thấy khó khăn v́ phải di chuyển xa xôi, kể từ năm 1977, giáo dân
ở đây đă xin Giáo quyền gửi các Linh mục lên cử hành Thánh lễ Giáng
sinh hàng năm tại nhà của họ, lúc gia đ́nh này, lúc gia đ́nh khác.
Lần đầu tiên, dịp Giáng sinh 1977, Cha Batôlômêô Nguyễn Quang Anh đă
lên dâng Thánh lễ tại nhà ông Micae Phan Tắc. Lễ Giáng sinh năm
1978, Cha Anrê Nguyễn Văn Phúc lên dâng Thánh lễ tại nhà ông Phaolô
Nguyễn Ngọ. Năm 1979 và 1980, Cha Phaolô Nguyễn Trọng lên dâng Thánh
lễ Giáng sinh tại nhà ông GB. Lê Quách và ông Giuse Phạm Thẻ[2].
Từ năm 1980 đến 1994, cộng đoàn B́nh Điền được sáp nhập vào Giáo
xứ Đá Hàn, nơi Cha GB. Phạm Ngọc Hiệp rồi Cha Giuse Đặng Thanh Minh
đang làm Quản xứ[3]. Trong thời gian này, giáo dân B́nh Điền về Đá
Hàn tham dự Thánh lễ các Chúa nhật và lễ trọng.
2- Thành Giáo xứ biệt lập thuộc Ḍng Thánh
Tâm (1994)
Năm 1994, tức 14 năm sau khi sáp nhập vào Đá Hàn, B́nh Điền được
Đức Tổng Giám mục Têphanô Nguyễn Như Thể nâng lên thành Giáo xứ biệt
lập và giao quyền chăm sóc mục vụ cho Ḍng Thánh Tâm. Cha Micae Hy
Nguyễn Văn Châu, lúc đó là Bề trên Tổng quyền của Ḍng, đă đứng ra
tiếp nhận Giáo xứ và trở thành Quản xứ tiên khởi. Từ đó, B́nh Điền
được đặt dưới sự bảo trợ của Thánh Tâm Chúa Giêsu và lấy lễ Thánh
Tâm làm ngày Bổn mạng.
a- Xây dựng Nhà thờ
Việc thực hành đời sống đức tin sẽ quá vất vả nếu không có cơ sở
để hội họp và thờ phượng Chúa cho xứng đáng. V́ hai nhu cầu quan
trọng này, từ năm 1986, ban đại diện của Giáo xứ đă đệ đơn xin làm
Nhà nguyện, nhưng chưa được chính quyền chấp nhận. Sau khi nhận
trách nhiệm Quản xứ, Cha Micae Hy Nguyễn Văn Châu đă cùng với Hội
đồng Giáo xứ lại xin chính quyền cho phép xây Nhà thờ. Trong khi chờ
giấy phép, ngài đă chọn đất và xúc tiến đổ đá con đường dài 700m từ
lộ chính đến nghĩa trang, ngang qua thửa đất đang dự định xây nơi
thờ phượng.
Ngày 15-9-1995, ủy ban nhân dân xă B́nh Điền nhận đơn, rồi đệ
tŕnh lên huyện và tỉnh. Ngày 23-12-1995, sở xây dựng đă cấp giấy
phép xây dựng Nhà thờ Giáo xứ.
Sau 3 năm thi công, ngôi thánh đường h́nh thập giá đă được hoàn
thành. Lễ khánh thành và làm phép ngôi thánh đường mới được cử hành
vào ngày 30-8-1998, do Đức Tổng Giám mục Têphanô chủ sự.

Nhà thờ cũ năm 1998
V́ số lượng giáo dân càng ngày càng đông, ngôi Nhà thờ được xây
dựng vào thời kỳ khó khăn trở nên chật hẹp, lại xuống cấp nữa. May
nhờ sự giúp đỡ và khuyến khích của các Đức Tổng, của Ḍng Thánh Tâm,
của quư ân nhân xa gần, và nhất là với sự cộng tác của toàn thể giáo
dân trong Giáo xứ, một ngôi Nhà thờ mới dựa trên nền móng cũ, được
khởi công từ ngày 01-05-2015, đă hoàn thành tốt đẹp (với chiều dài
44m, chiều rộng 14m và tháp chuông cao 32 m). Nó vinh dự được Đức
Tổng Giu-se Nguyễn Chí Linh làm phép và cung hiến ngày 24-05-2017.
b- Xây dựng các cơ sở
Trong khuôn viên Giáo xứ, bên phải Nhà thờ là dăy nhà 2 tầng dùng
cho việc dạy và học giáo lư. Vào năm 2007, dăy nhà này vốn chỉ là
nhà 1 tầng 3 pḥng do Cha Phêrô Nguyễn Đại xây dựng, đến năm 2010
được Cha Phêrô Nguyễn Thái Công cải tạo, nối dài và nâng tầng.
Trước mặt nhà giáo lư là đài Đức Mẹ. Sau lưng Nhà thờ phía trái,
ở cuối khuôn viên là nhà xứ khang trang. Hai cơ sở này cũng được Cha
Quản xứ Phêrô Nguyễn Thái Công xây dựng vào năm 2010 và 2011.
c- Tổ chức sinh hoạt Giáo xứ
Sau khi có Nhà thờ, mỗi chiều Thứ bảy và sáng Chúa nhật cùng các
ngày lễ trọng khác, Giáo xứ đều có các Linh mục và tu sĩ Ḍng Thánh
Tâm từ Huế lên cử hành Thánh lễ, đào tạo giáo lư viên[4], dạy giáo
lư cho thiếu nhi, dự ṭng và các đôi nam nữ… với sự hợp tác của các
nữ tu Ḍng Con Đức Mẹ Vô Nhiễm. Ḍng nữ này đă có cơ sở ở B́nh Điền
từ trước, nhưng phải đến tháng 10 năm 2010 các chị mới được hiện
diện thường xuyên tại đây và cùng tham gia vào việc mục vụ.
Hai hội đoàn đă được khai sinh và đi vào sinh hoạt: Hiệp hội Con
Đức Mẹ Vô Nhiễm và Hội Gia đ́nh Phạt tạ Thánh Tâm. Ngoài ra, Giáo xứ
cũng đă có ban Chung sự hiếu đạo, ban Bác ái xă hội–truyền giáo vốn
hoạt động rất hiệu quả cho sứ mạng rao giảng Tin Mừng. Và hiện nay,
phong trào Thiếu nhi Thánh Thể trong Giáo xứ cũng đang được h́nh
thành.
Tóm lại, B́nh Điền là một Giáo xứ non trẻ. Các sinh hoạt của Giáo
xứ kể từ lúc thành lập không được thuận buồm xuôi gió do bối cảnh
kinh tế và chính trị. Giáo dân lại ở rải rác trên một địa bàn khá
rộng gồm 4 xă. Nhưng hôm nay, ngoài các buổi cử hành phụng vụ, việc
các lớp giáo lư[5], các hội đoàn sinh hoạt thường xuyên tại B́nh
Điền nhờ sự quan tâm và dẫn dắt của các Linh mục quản xứ thuộc Ḍng
Thánh Tâm, chứng tỏ rằng ơn Chúa vẫn tuôn tràn trên Giáo xứ bất chấp
mọi khó khăn trắc trở.
III. CÁC CHA QUẢN XỨ
Kể từ trước khi lập thành Giáo xứ đến lúc giao việc chăm sóc mục
vụ cho Ḍng Thánh Tâm, Toà Giám mục luôn quan tâm đến cộng đoàn B́nh
Điền bằng cách cử một số Cha đến đây dâng Thánh lễ Giáng sinh hay
các lễ trọng khác, hoặc cho sáp nhập với Giáo xứ Đá Hàn để giáo dân
được tham gia các sinh hoạt. Thành ra đă có hai giai đoạn
A- Giai đoạn kiêm nhiệm (các Linh mục giáo phận):
1- Cha Batôlômêô Nguyễn Quang Anh: 1977
2- Cha Anrê Nguyễn Văn Phúc: 1978
3- Cha Phaolô Nguyễn Trọng: 1979-1984
Ba vị này chỉ lên Bình Điền cử hành thánh lễ Giáng sinh
tại nhà giáo dân.
4- Cha Gioan Baotixita Phạm Ngọc Hiệp: 1984-1987
5- Cha Giuse Đặng Thanh Minh: 1987-1994
Hai vị này là quản xứ Đá Hàn kiêm Bình Điền.
B- Giai đoạn Quản xứ (các Linh mục Ḍng Thánh Tâm):
1- Cha Micae Hy Nguyễn Văn Châu: 1994-1998
2- Cha Giacôbê Hoàng Gia Công: 1998-2000
3- Cha Phêrô Nguyễn Đại: 2000-2008
4- Cha Micae Nguyễn Thế Phong: 2008-2009
5- Cha Phêrô Nguyễn Thái Công: 2009-2017
6- Cha Mátthêu Lê Văn Dũng. Đức Tổng Giuse Nguyễn Chí Linh bổ
nhiệm từ ngày 20-08-2017.

Bên trong Nhà thờ B́nh Điền
IV- HOA TRÁI ĐỨC TIN
1- Tu sĩ
– Phêrô Ngô Quốc Trung (sn 1987, tk 2014), Ḍng Thánh Tâm.
– Phêrô Ngô Quốc Tuấn (sn 1987, tk 2020), Ḍng Thánh Tâm, thần học
II
– Phaolô Nguyễn Văn Trung, Ḍng Thánh Tâm, khấn sinh năm cuối.
– Mađalêna Lê Thị Sương (sn 1971, vk 2018), Ḍng nữ Lasan.
2- Giáo dân:
– Năm 1975, khoảng 100 người.
– Năm 2010, 708 người.
– Năm 2015, 635 người.
– Năm 2020, 785 người.

Tượng đài Thánh Giuse
————————————————————
[1] B́nh Điền nguyên là một xă thuộc thượng nguồn sông Hương,
cách thành phố Huế 28 km về phía Tây Nam. Trước năm 1975, B́nh Điền
không có dân cư sinh sống, mà chỉ là một căn cứ quân sự của quân đội
Hoa Kỳ. Kể từ tháng 7-1975, theo chương tŕnh di dân đi kinh tế mới
của Nhà nước, nhiều gia đ́nh lương giáo từ thành phố lẫn thôn quê đă
lên gần vùng căn cứ quân sự này (nay thuộc xă B́nh Thành) để định cư
lập nghiệp và từ đó h́nh thành xă B́nh Điền, trực thuộc huyện (nay
là thị xă) Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên-Huế.
Do dân số ở đây gia tăng hàng năm v́ ngày càng có nhiều người đến
định cư canh tác, năm 1983 xă B́nh Điền được chia làm thành 4 xă gồm
B́nh Điền, B́nh Thành, Hương B́nh và Hồng Tiến. Tháng 12-2019, B́nh
Điền và Hồng Tiến nhập chung thành xă B́nh Tiến.
[2] Các gia đ́nh của ông Micae Phan Tắc, ông Phaolô Nguyễn Ngọ,
ông Gioan Baotixita Lê Quách và ông Giuse Phạm Thẻ đều nằm trong
thôn Điền Lợi, xă B́nh Điền, huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên-Huế.
3 Tháng 3 năm 1980, Cha GB Phạm ngọc Hiệp, được bổ nhiệm làm quản
xứ Đá Hàn, kiêm B́nh Điền (đầu nguồn sông Hữu Trạch), kiêm Buồng Tằm
(đầu nguồn sông Tả Trạch). Trong các dịp lễ lớn, như Tết âm lịch, lễ
Tro, lễ Phục sinh, Cha đến B́nh Điền dâng lễ (chui), khi th́ tại gia
đ́nh ông Giuse Phạm Thẻ, lúc tại gia đ́nh ông GB Lê Quách. Cha cũng
bỏ th́ giờ và công sức lên B́nh Điền giải tội, làm lễ an táng, cử
hành hôn phối, xức dầu bệnh nhân và trao Ḿnh Thánh Chúa cho người
hấp hối, bệnh nặng. Cảm động nhất là trên đường đi, khi thấy Cha,
một số anh em chế độ cũ bị cầm tù tại B́nh Điền, trong lúc chăn ḅ
chăn trâu của trại giam, đă ùa ra đường xin Cha giải tội và ban phép
lành. Giáo họ B́nh Điền được sáp nhập vào Giáo xứ Đá Hàn cho đến năm
1994.
[4] Từ ngày mồng 6/7 đến 12/8/1999, 16 giáo lư viên của Giáo xứ
đă về dự khóa bồi dưỡng do hạt Thành Phố tổ chức. Hè năm 2000, ḍng
Thánh Tâm đă mở lớp nâng cao tŕnh độ giáo lư viên cho 2 Giáo xứ
B́nh Điền và A Lưới.
[5] Tính đến năm 2017, Giáo xứ có gần 150 em học sinh giáo lư,
gồm có 9 lớp không kể các lớp Dự ṭng và Hôn nhân.
———————————————————————–
Mọi góp ư, bổ sung, điều chỉnh xin vui ḷng liên hệ với Linh mục
Phêrô Phan Văn Lợi theo địa chỉ email: witness2005@gmail.com Xin cám
ơn quư vị rất nhiều. Nhóm Biên sử Tổng Giáo phận Huế.
Nguồn : Website TGP Huế
(14/8/2020)
Xem thêm : [
Vài nét về Giáo
xứ Thánh Tâm B́nh Điền ] - Ḍng Thánh Tâm
|