|
|
Lược
sử Giáo xứ Tea Hnă (Đăk Năng)
1. ĐỊA BÀN:
Giáo xứ Tea Hnă là một địa sở mới
thành lập, được tách từ Giáo xứ Tea Rơxá.
Hiện nay xứ Tea Hnă chưa có thánh
đường nhưng đã có đất xây dựng được tỉnh
Kontum cấp sổ đỏ đất tôn giáo, đặt tại
thôn Đăk Hnăng, xã Đăk Tờ Kan, huyện Tu
Mơ Rông, gồm có 19 làng, trải dài
trong 04 xã : xã Đăk Tờ Kan, xã Đăk Rơ Ông, xã
Đất Sao và xã Đăk Na.
* Trên bản đồ tỉnh Kontum, Địa sở Tea
Hnă nằm về phía bắc của tỉnh Kontum, có
địa giới như sau:
- Phía Đông giáp huyện Kon Plông.
- Phía Tây giáp huyện Ngọc Hồi.
- Phía Nam giáp 04 xã của huyện Đak Tô
: Đăk Trăm, Đak Rơnga, Ngọc Tụ và
Kon Đào và huyện Đăk Hà.
- Phía Bắc giáp huyện Nam Trà My, tỉnh
Quảng Nam và huyện Đăk Glai.
2. ĐÔI NÉT VỀ LỊCH
SỬ:
Trước đây Tea Hnă thuộc địa sở Tea
Rơxá, lúc bấy giờ Tea Rơxá có liên hệ đến 3
Địa sở có trước năm 1972 là Đăk Chô,
Kon Hơnong và Kon Du:
Cụ thể:
- 01 làng nguyên thuộc giáo xứ Đăk Chô:
Tea Rơxá.
- 04 làng nguyên thuộc giáo xứ Kon Du:
Kon Pia, Ty Tu, Kon Ling, Đăk PơTrang
- 35 làng nguyên thuộc
giáo xứ Kon Hơnong: Đak Dring,
Tea Phea, Tea Rong, Tea Pen, Đăk Trăm, Kuxia, Đăk Mong, Đăk Hơdro,
Đăk Hà. Đăk Xanh, Tea Hơ-ô, Tea Dro, Tea Pen, Kon Hơnong, Đăk Prong,
Đăk Nông, Đăk Hnăng, Đăk Trang, Tea Xô 2 Măng Lỡ, Ngọc Năng 1, Ngọc
Năng 2, La Giong, Đăk Plò, Kon Hía 1, Kon Hía 2, Kon Hía 3, Mô Pành.
Đăk Ré 1, Kon Sang, Đăk Hà, Đăk Xiêng, Ngọc Leang Văn Sang, Đăk
Neang.
- Địa bàn của địa sở Tea Rơxá hiện nay
nguyên là địa bàn của giáo xứ Kon Hnong
trước năm 1965. Các làng có đạo trong
Địa sở được định hình theo dòng chảy lịch sử
của Tây Nguyên:
- Vào năm 1942, Kon Hơnong tòng giáo.
Sau hơn 10 năm, các làng dọc theo con
sông Tea Tơken (nay Đăk Tờ Kan) cho
đến thượng nguồn, lần lượt trở lại. Nên năm 1953, giáo xứ Kon Hơnong
được thiết lập, với Cha sở tiên khởi là Linh mục Marcel
Arnould (MEP).
- Chiến cuộc 1964-65 xảy ra ngay tại
miền Tu M’rông, khiến dân Sê đăng phần lớn
chạy về lánh nạn tại quận lỵ Đăk Tô
(nay Kon Đào), phía dưới đèo Ngọc Tụ. Trong
hoàn cảnh bị bứng khỏi rừng núi, các
làng Sê đăng lương dân tị nạn lại xin tòng giáo.
Ngày 14.07.19641 : tại Nhà thờ Đăk Tô
các cố tây: cha Dujon, Chastanet, Léoni,
Rơnaud, Arnould đã rửa tội cho 26
người thuộc làng Đak Kơnong (nay là Đăk Nông)
và 47 người Đak Treang (nay là Đăk
Trang).
- Năm 1972, Đăk Tô trở thành “mùa Hè
đỏ lửa”, các Cố Tây tiếp tục dẫn đoàn
chiên lánh nạn, chạy về Kon Tum (Chư
Pao do cha Gabriel Brice), đi Pleiku (Biển
Hồ), đi Phú Bổn (Plei Măng 1 do cha
Léo Dujon, Plei Măng 2 do cha Marcel
Arnould, Cha sở Kon Hnong-Đăk Chô), đi
Đăk Lăk (Buôn Chu Pam do cha Irênê
Nguyễn Bình Tĩnh, Buôn Hằng do cha
Christian Léoni và cha Paul Beysselance, Km 8 do cha Pierre
Chastanet,...) 2 .
Tại Pleiku, vào ngày 29.10.1972 3
: Cha GB Trần Khánh Lê đã rửa tội cho
anh em Sê đăng lương dân làng
Đak Kơneang, Tea Xiă, Wăng-Săng.
- Năm 1975, chiến cuộc chấm dứt. Các
Cố Tây được lệnh rời khỏi Việt Nam. Lúc
này, đàn chiên bỗng trở nên bơ vơ vất
vưởng không người chăn dắt, giữa đất khách
quê người. Anh em Sê đăng phần lớn
quyết định quay về rừng thiêng làng cũ của tổ
tiên. Tất cả phải bước vào thời kỳ mới:
lao động tập thể, sống tập thể, dọc theo sông
Đăk Tơken với lịch trình 10 ngày.
- Sau vài năm, mô hình “sản xuất tập
thể” bị hủy bỏ, mỗi làng chọn cho mình một
mảnh đất mới. Dân 4 làng Tea Rơxá kan,
Tea Rơxá kue, Tea Kơmo, Tea Xue, trước 1972 thuộc địa sở Đăk Chô,
tòng giáo vào năm 1937, thời cha Paul Renaud, đã chọn
mảnh đất của làng Tea Phea, bãi đỗ cây
của Lâm Trường Đăk Tô, dựng một làng
mới, với tên gọi hành chính là Đăk
Rôgia. Và Một số anh em khác quay về chỗ xưa
phục hồi làng mình như Tea Pen, Tea
Dro, Tea Kơxán, Tea Hơ-ô.
- Vào những năm của thập niên 90, đất
nước bước sang cơ chế thị trường. Các làng ở dọc con sông Tea Pơxái
(nay gọi là Đăk Pxy) được lệnh dời làng lên vùng đất cao, hoặc chọn
miền đất mới. Các chú Yao phu: Jêrôm A Hiong, Phanxicô Xaviê A Nhim,..
dẫn một số gia đình tiến về phía bắc của xã Đăk Pxy, dựng làng mới
Kon Pia, Ty Tu, Kon Ling, Đak Pơtrang.
1 Theo Sổ Rửa Tội Địa Sở Kon
Hơnong 1953-1973
2 Lịch Địa Phận Kontum 1975
3 Theo Sổ Rửa Tội Địa Sở Kon
Hơnong 1953-1973
Trong suốt thời gian dài: 1975-2006:
Sống trong hoàn cảnh vắng bóng Linh mục,
không Nhà thờ, nhưng công việc truyền
giáo lại tiến triển lạ thường. Anh em các làng
vùng Đăk Rơ-ông, Đăk Na,... như làng
Ngọc Năng, La Giong, Kon Hía 1, Kon Hía 2,
Kon Hía 3,.. lần lượt đón nhận Tin
Mừng và chịu Phép Rửa. Can đảm về Kontum,
gặp các Cha sở Giuse Nguyễn Đây, Giuse
Nguyễn Thanh Liên tại Nhà thờ Chính Tòa (1975-1997), Cha Simon Phan
Văn Bình tại Nhà nguyện Kuê-not Kontum (10.1997- 2003), cha Callistô
Bá Năng Lý tại Nhà nguyện Chủng Viện Kontum (2003-2006) để
nhận lãnh các Bí Tích. Mãi đến Tuần
Thánh năm 2006, chính quyền mới chấp thuận
cho cha Calistô Bá Năng Lý đến Kon
Hơnong cử hành lễ Phục Sinh.
3. Đôi nét sự kiện
trong các đời cha sở Giáo xứ Tea Rơxá:
- Đời Cha sở thứ nhất: Lm Giuse Võ
Văn Dũng (12.2007 – 19.11.2013)
Ngày 22.12.2006, Cha Tổng Đại Diện
Giuse Nguyễn Thanh Liên dẫn Cha Giuse
Võ Văn Dũng đến UBND xã Đăk Tờ kan,
huyện Tu Mơ Rông, giới thiệu và tiến
hành thủ tục ngày lễ Noel 2016. Thế là
Cha Giuse Võ Văn Dũng, tân Linh mục, bắt
đầu hiện diện giữa anh em Sê đăng. Từ
ngày 06 tháng 12 năm 2007 phụ trách với
quyền Cha sở. Ngày 02.02.2010. Đức Cha
Micae Hoàng Đức Oanh ban hành văn thư
thành lập Giáo xứ Tea Rơxá, bổ nhiệm
Linh mục Giuse Võ Văn Dũng làm Cha sở
tiên khởi.
Cuối tháng 12 năm 2010, tân Lm.
Gioakim Nguyễn Hữu Tuyến, được Giám mục
Kon Tum bổ nhiệm làm Cha phó Giáo xứ
Tea Rơxá. Tháng 9.2013, ngài được thuyên
chuyển về làm phó Giáo xứ Kon Hring.
Tháng 6.2012 tân Linh mục Phêrô
Nguyễn Xuân Anh Tuấn, được bổ nhiệm làm Cha phó Giáo xứ Tea Rơxá.
- Đời Cha sở thứ hai: Cha Antôn
Nguyễn Văn Bình (20.11.2013 – 04.03.2015)
Ngày 20.11.2013 đến ngày 04.03.2015:
Cha Antôn Nguyễn Văn Bình, Cha sở
Giáo xứ Tea Rơxá. Ngài từ Giáo xứ Đăk
Mót chuyển đến.
- Đời Cha sở thứ ba: Cha Giuse Võ
Văn Dũng (3.2017 - .....)
- Ngày 04.03.2015 đến nay: Cha Giuse
Võ Văn Dũng, được tái bổ nhiệm làm cha
sở Giáo xứ Tea Rơxá thay thế cha Antôn
Nguyễn Văn Bình, thuyên chuyển về
làm Cha sở Plei Tơwer, tỉnh Gia Lai.
- Tháng 04.2015 chia giáo xứ đợt 1:
Giáo xứ Kon Pia được tách ra từ Giáo xứ Tea Rơxá, gồm 9 làng. Cha
Phêrô Nguyễn Xuân Anh Tuấn, nguyên là cha phó Gx Tea Rơxá, làm cha
sở Gx Kon Pia.
- Ngày 26.01.2016 Chính Quyền tỉnh
Kontum chấp thuận việc thành lập Giáo xứ Tea Rơxá, gồm các làng
thuộc 2 xã Đăk Trăm và Văn Lem, thuộc huyện Đăk Tô.
- Tháng 11.2016 Tòa Giám Mục gửi Tỉnh
Kon Tum, bộ hồ sơ thành lập 2 Giáo xứ:
(1) Giáo xứ Tea Hnă đặt Nhà thờ tại
thôn Đăk Hnăng, xã Đăk Tờ Kan, huyện
Tu Mơ Rông.
(2) Giáo xứ Kon Hía đặt Nhà thờ tại
thôn Kon Hía 3, xã Đăk Rơ-ông, huyện
Tu Mơ Rông.
- Ngày 23.04.2018 UBND Tỉnh Kon Tum
cấp giấy chứng nhận Quyền sử dụng
đất với diện tích 6.974,3m2 , mục đích
: đất cơ sở tôn giáo tại thôn Đăk Hnăng, xã
Đăk Tờ Kan, huyện Tu Mơ Rông.
- Vào ngày 03.12.2018 chia Giáo xứ
lần 2: Đức Cha Aloisiô thiết lập Giáo xứ Tea Hnă, được
tách ra từ Giáo xứ Tea Rơxá, gồm các xã Đăk Tờ Kan, Đăk Rơ-
ông, Đăk Sao và Đăk Na thuộc huyện Tu
Mơ Rông, với số giáo dân 6.673 tín hữu4
. Và Linh mục Antôn Lê Bảo Văn,
nguyên là Cha phó Giáo xứ Đăk Giấc,
làm Cha sở Giáo xứ Tea Hnă. Nhà thờ,
nhà xứ sẽ đặt tại thôn Đăk Hnăng, xã Đăk
Tờ Kan, huyện Tu Mơ Rông. Bổn mạng
Giáo xứ là Thánh Giuse, mừng vào ngày 19/03 hàng năm.
Hiện Linh mục Antôn Lê Bảo Văn, coi
sóc 19 làng trực thuộc Giáo xứ Tea Hnă,
như sau:
Xã Đăk Tờ Kan, huyện
Tu Mơ Rông
Xã Đăk Rơ-ông, huyện
Tu Mơ Rông
Xã Đăk Na, huyện Tu
Mơ Rông
4 Báo Cáo Tòa Thánh Ngày 31.12.
2019.
Chi tiết bổ sung xin gởi về
giaoxugiaohovietnam@Yahoo.com
|
|
-
