Vài hàng về Giáo xứ Ba Giồng

Ba Giồng Là một Giáo xứ lâu đời của Giáo phận Mỹ Tho, là một Giáo xứ có một bề dày lịch sử gắn liền với cuộc thảm sát vào thế kỷ XIX. Cha sở Phêrô Nguyễn Văn Lựu bị chém đầu ngày 18/03/1861, và 27 vị bổn đạo đổ máu đào tuyên xưng đức tin năm 1862. Để các tín hữu có thể đón nhận dồi dào ơn lành và để nêu gương trong đời sống đức tin, ngày 21/11/2004 Đức Cha Phaolô Bùi Văn Đọc - Giám mục Giáo phận đã quyết định chọn giáo xứ Ba Giồng làm nơi hành hương cho toàn Giáo phận, và mở rộng cho tất cả những tín hữu có lòng yêu mến các Thánh Tử Đạo Việt Nam.

Ngày 14/09/2006 là ngày lễ Suy Tôn Thánh Giá, Đức Cha đã đến hiệp dâng thánh lễ Tạ Ơn và làm phép 14 chặng đàng thánh giá trong khuôn viên nhà thờ. Mặc dù trong thời gian nầy do ảnh hưởng bão và áp thấp nhiệt đới, mưa tầm tả suốt ngày đêm, nhưng mưa bão thì mặc mưa bão, giáo dân khắp nơi về tham dự rất đông. Ngoài số giáo dân tại Ba Giồng, còn có các giáo dân thuộc giáo xứ Tân Hiệp, Chợ Bưng, Bằng Lăng, Vĩnh Kim, Thủ Ngữ và một số khách hành hương phương xa cũng có mặt trong ngày nầy. Riêng quý Cha ở các giáo xứ lân cận và quý Thầy, quý Tu sĩ trong giáo phận cũng về tham dự rất đông.

BA GIỒNG : một địa danh oai hùng của SỬ nước NAM. Nhưng các Triều Nhà NGUYỄN từ thời MINH MẠNG đến TỰ-ĐỨC và sau này đều GHÉT địa-danh BA GIỒNG vì Sử sách của Minh Mạng đã nói xấu về BA GIỒNG, nên cái tên BA GIỒNG đã được TRÁNH và sửa là TAM HIỆP, rồi nay là Tân-Hiệp (tên cuối cùng này bắt đầu từ 1949 thời các Quan Nịnh Vua Bảo Đại.. BA GIỒNG, thời xưa, từ 1770 là bao gồm 3 Thôn, nằm trên BA cái GIỒNG Đất cao, 3 giồng : CÁI LƯ - KIẾN ĐỊNH - TRIỆU Giồng. Đây là vùng đất nồng cốt của thời khai hoang và thành lập vùng "miệt vườn" hay Lục-Tĩnh Nam-Kỳ.

BA GIỒNG là đông dân nhứt Tĩnh Định-Tường. Trước nạn cướp của, hiếp dân của quân TÂY SƠN, từ Qui-Nhơn vào CƯỚP LÚA GẠO mỗi năm, dân BA GIỒNG đã lập ra đoàn Nghĩa Quân (tình nguyện và không lương), lấy tên đối nghịch là ĐÔNG-SƠN, bầu Tướng ĐỔ THANH NHƠN làm Thủ-lãnh và đã đánh đuổi quân TÂY SƠN chạy khỏi đất NAM. Sư đoàn Nghĩa Quân BA GIỒNG (ĐÔNG-SƠN) đã giải phóng SàiGòn vào mùa Xuân, tháng 5, năm 1776 sau khi đánh hạ quân TÂY SƠN. Và chấp thuận nhận Gia Long là Hoàng-Đế Triều Hội-An.

Năm 1802 : Nghĩa Quân BA GIỒNG cũng đã ra tận Hà Nội dẹp luôn các Đoàn tàn quân của TÂY SƠN, lên tận Móng Cáy... khiến cho Vua nhà THANH Trung Hoa thán phục và gửi Sứ giả sang khen. Vì Quân THANH đã đại bại trước quân TÂY SƠN, mười năm trước đó.

GIA LONG, vào 1776, còn là một đứa con nít 14 tuổi, đang bị quân TÂY SƠN rượt đuổi, và tị-nạn tại đất Xứ Gia-Định, với gia-đình và đoàn tuỳ tùng. Quan cận thần là Tôn Thất Xuân đã bày mưu và đãm nhận vai trò VUA, đã âm mưu với Gia Long, phục kích ám sát Tướng ĐỔ THANH NHƠN, để chiếm quyền Thủ-lãnh.. Sư Đoàn ĐÔNG-SƠN tan rã .. vào năm 1780. Bất mãn nhiều Tướng lãnh ĐÔNG-SƠN bỏ hàng-ngũ về quê như Ng.Huỳnh Đức, Võ Tánh, Võ Nhơn... họ thù ghét Gia-Long. Nhiều người còn đầu quân theo TÂY SƠN như Ng.Huỳnh Đức.. Ông này đã tham dự nhiều trận ác liệt đánh hạ quân THANH tại Đống-Đa Hà-Nội (21-7-1786 TÂY-SƠN chiếm Hà Nội, Chúa TRỊNH tự tử - Và 1789 TÂY SƠN hạ quân THANH Tôn Sĩ Nghị). Sau này cũng Ng.Huỳnh Đức đã trở lại (1799) với Võ Tánh và đánh dẹp TÂY SƠN ra tận Hạ Long và Lạng-Sơn.

BA GIỒNG : một địa danh oai hùng .. đã bị bỏ quên từ 1833, sau khi Lục-Tĩnh Nam-Kỳ khởi dậy chống Triều Minh Mạng. Và Minh Mạng đã gửi Đại quân vào NAM dẹp "thảo khấu".. Minh Mạng có viết ra tập thơ "Lưỡng kỳ thảo khấu thi-tập" (Dẹp loạn ở 2 Kỳ : NAM và BẮC.)

Các Quan Tĩnh thời Tự-Đức (1847-1883), là dân TRUNG KỲ, cũng cho xóa tên BA GIỒNG.. Dân cũng sợ và đổi ra TAM HIỆP (3 Sự "phối hợp sức lực" của dân)... rồi nay là TÂN HIỆP..

Đến nổi có khi nhiều người lầm tưởng là dân nơi đây đều là dân BẮC di-cư vào NAM tị-nạn Cộng-Sản thời 1954, và được tập trung, phát đất sinh sống ở Vùng TAM HIỆP..(Biên Hòa).