
Lược
sử Giáo xứ Hóc Gáo
I. VỊ TRÍ ĐỊA LƯ:
Phần đất giáo xứ Hóc Gáo bao gồm xă Ḥa Quang Bắc, Ḥa Quang Nam,
Ḥa Định Đông, Ḥa Định Tây và xă Ḥa Thắng, huyện Phú Ḥa, tỉnh Phú
Yên. Nhà thờ Hóc Gáo tọa lạc tại thôn Đồng Lănh, xă Ḥa Quang Bắc,
huyện Phú Ḥa, tỉnh Phú Yên.
II. ĐÔI D̉NG LƯỢC SỬ :
Theo báo cáo năm 1850 của Đức cha Stêphanô Thể, vùng Nam Phú Yên
có 14 giáo điểm, trong đó có các giáo điểm thuộc giáo xứ Tuy Ḥa
ngày nay như : Hoa Vông 165 tín hữu, Phú Cốc 311 tín hữu, Hóc Gáo
228 tín hữu, Phú Điền 196 tín hữu, Triều Thủy 137 tín hữu.
Thống kê vùng truyền giáo Phú Yên năm 1747 của cha Guillaume
Rivoal, giáo điểm Phú Điền có 50 tín hữu. Các giáo điểm: Hoa Vông,
Phú Cốc, Hóc Gáo, Triều Thủy chưa thấy có trong thống kê nầy.
Theo tiểu sử của các thừa sai làm việc tại Phú Yên đă t́m thấy
được, cha Pierre Léopold là thừa sai đầu tiên ở tại Hoa Vông vào năm
1836-1838. Từ Hoa Vông, trụ sở truyền giáo Nam Phú Yên, các thừa sai
đă đến truyền giáo cho các cụm cư dân dọc theo các triền núi trong
vùng với đường đi nhiều trắc trở :
“ Đèo nào cao bằng đèo Phú Cốc
Dốc nào ngược bằng dốc Lỗ Chài
Đèo cao dốc ngược trong ngoài
Anh qua c̣n được kể chi vài đường truông”
(ca dao Phú Yên).
Sự trắc trở khó khăn của đèo dốc là sự thách đố của địa h́nh
thiên nhiên, đó cũng là thử thách của t́nh yêu. Tuy nhiên, cho dẫu
“dốc Lỗ Chài mười hai cái quẹo” hay là “đèo cao dốc ngược trong
ngoài” vẫn bị t́nh yêu mănh liệt khuất phục tất cả. Ḷng yêu mến các
linh hồn đă thúc bách các thừa sai từ Hoa Vông phải vượt qua địa
h́nh trắc trở như thế. Hóc Gáo là một giáo điểm giữa chân núi Thác
Ba và núi Lỗ Chài được thành lập và lớn lên trong bối cảnh truyền
giáo nầy.
Năm 1885, Hóc Gáo là nơi các tín hữu trong các giáo điểm lân cận
tập trung về ẩn trốn Văn Thân. Tuy nhiên Văn Thân đă t́m đến bách
hại, một số tín hữu chạy thoát được trốn lên núi, số bị thất lạc, số
qui tụ về Cây Da rồi được cha Auger (cố Đoàn) và cha Phêrô Huề đưa
về Làng Sông cùng với số tín hữu Cây Da c̣n sống sót sau một thời
gian chống cự với Văn Thân. Theo lời truyền tụng, ngôi mộ các tín
hữu Hóc Gáo bị Văn Thân sát hại được chôn tập thể trên đường phía
sau nhà thờ đi về hướng chân núi Thác Ba, thường gọi là g̣ mả thánh,
hằng năm được giáo dân kính viếng và tảo mộ.
Năm 1888, Đức cha Van Camelbecke Hân bổ nhiệm cha Joseph Guitton
(cố Thông ) phụ trách vùng Nam Phú Yên, cha Gioakim Đạt làm phụ tá,
đặt cư sở tại Hoa Vông. Một năm sau, cha Đạt đi Quán Cau, cha
Guitton tái thiết Hóc Gáo với những giáo hữu đi lánh nạn Văn Thân từ
Làng Sông, G̣ Thị và các núi rừng trong vùng trở về. Trong thời gian
đầu cha Guitton và số tín hữu hồi cư nầy c̣n đối diện với nhiều khó
khăn, phải làm lại tất cả. Cha qui tụ giáo dân và xây dựng lại 04
giáo điểm: Đồng Cam, Đất Đỏ, Hóc Gáo, Phú Điền, mỗi nơi đều có nhà
thờ. Sau 5 năm, cha rửa tội được 155 người nhưng số người lớn không
được bao nhiêu, hầu hết là những trẻ em nguy tử.
Ngày 15 tháng 5 năm 1905, cha Gaston Degas được bổ nhiệm làm phụ
tá cho cha Julien Jean ( cố Gioan), cha sở Hoa Vông (1899-1910). Cha
Degas đến xây dựng Hóc Gáo (5/1905-2/1907). Sau khi cha Degas được
bổ nhiệm đi Ninh Ḥa, chưa t́m thấy có cha nào thường xuyên ở Hóc
Gáo, Hóc Gáo được các cha ở Hoa Vông chăm sóc mục vụ.
Trong chuyến kinh lư mục vụ và ban bí tích Thêm sức ở Phú Yên từ
ngày 18 tháng Hai đến ngày 16 tháng Tư năm 1914, Đức cha Jeannigros
đă đến Hóc Gáo vào chiều ngày 25 tháng 3 năm 1914, Đức cha nghỉ tại
Hóc Gáo cho đến sáng ngày 28/3, Đức cha làm phép nhà thờ và ban Bí
tích Thêm sức tại Hóc Gáo. Nhà thờ nầy do cha Joseph Lalanne, cha sở
Hoa Vông (1910-1917) thiết dựng.
Vùng đất Hóc Góc dễ làm ăn sinh sống, có ruộng lúa, có thổ sản,
có than củi bên rừng, tuy không giàu có sung túc nhưng tương đối
thanh b́nh. Tuy nhiên, tiếng nổ bom đạn trong chiến tranh đă phá tan
sự thanh b́nh của vùng quê êm ả nầy. Nhà thờ Hóc Gáo đă bị bom đánh
sập, trở thành hoang phế. Sau khi ḥa b́nh văn hồi, giáo dân hồi cư
nhưng để được lănh nhận các bí tích, giáo dân phải về nhà thờ Tuy
Ḥa.
Năm 1995, cha F.X. Nguyễn Xuân Văn, cha sở Tuy Ḥa (1986-2002)
khởi công xây dựng các cơ sở : nhà thờ (259 m2 với tháp chuông cao
14 m), nhà Hội (120 m2). Sau gần một năm thi công, nhà thờ mới được
hoàn thành trên nền móng cũ. Ngày 28 tháng 02 năm 1996, Đức cha
Phaolô Huỳnh Đông Các đă chủ sự thánh lễ đồng tế tạ ơn, khánh thành
nhà thờ. Chiều ngày 27, thanh niên giáo hạt Phú Yên tổ chức sinh
hoạt trại chào mừng dịp lễ khánh thánh nầy.

Khi nhà thờ đă hoàn thành, Chúa Giêsu Thánh Thể hiện diện, đồng
hành, an ủi, hướng dẫn và từng bước ổn định nhịp sống đức tin của
cộng đoàn dân Chúa tại Hóc Gáo.
Ngày 16 tháng 9 năm 1999, thầy Phêrô Nguyễn Xuân Ḥa vừa măn Đại
Chủng Viện Sao Biển Nha Trang được Đức Giám mục sai đi Hóc Gáo thực
tập mục vụ. Cha F.X. Nguyễn Xuân Văn giao cho thầy Ḥa kinh phí và
trách nhiệm xây dựng nhà giáo lư.
Ngày 03 tháng 7 năm 2003, Đức cha Phêrô Nguyễn Soạn bổ nhiệm cha
Phêrô Nguyễn Xuân Ḥa làm phó xứ Tuy Ḥa. Cha Ḥa ở tại Tuy Ḥa, phụ
trách mục vụ giáo họ Hóc Gáo.
Ngày 27 tháng 5 năm 2009, Đức cha Phêrô Nguyễn Soạn, Giám mục
giáo phận Qui Nhơn quyết định thành lập giáo xứ Hóc Gáo và bổ nhiệm
cha Augustinô Nguyễn Văn Phú làm cha sở.
Hiện nay giáo xứ Hóc Gáo có 646 giáo dân trong 139 gia đ́nh (cuối
năm 2008).
* Nguồn : Trang Web Giáo hạt Phú Yên
......................................................

Thánh lễ thêm sức tại giáo xứ
Hóc Gáo
Sáng hôm nay, ngày 28 tháng 08 năm 2015, Giáo xứ Hóc Giáo hân
hoan chào đón Đức cha Matthêô Nguyễn Văn Khôi về thăm mục vụ và ban
Bí tích Thêm Sức cho 34 em thiếu nhi tại nhà thờ giáo xứ Hóc Giáo.
Thánh lễ đồng tế hôm nay có sự hiện diện của cha hạt trưởng Tuy Ḥa,
Phêrô Đặng Son cùng quư cha trong giáo hạt. Hôm nay Giáo hội mừng
kính thánh Augustinô, cũng là bổn mạng của cha sở Hóc Gáo Augustinô
Nguyễn Văn Phú.
Xin Chúa ban cho cha được nhiều ơn lành để tiếp tục sứ mạng được
Giáo hội trao phó. Xin ơn Chúa Thánh Thần tuôn đổ dồi dào trên các
em vừa lănh nhận bí tích thêm sức, để các em măi măi là những tông
đồ nhiệt thành và kiên trung trong đời sống đức tin mỗi ngày.
Nguồn : Website GP
Quy Nhơn
|