|
Lược
sử Giáo xứ Cao Mại
I - VỊ TRÍ
Cao Mại trước đây là tổng lị của tổng Cao Mại, phủ Kiến Xương,
tỉnh Thái Bình. Ngày nay, Cao Mại tọa lạc tại thôn Đông Nghĩa, xã
Quang Hưng, huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình; cách Tòa giám mục 20
km về hướng Đông Nam; phía Đông Bắc giáp xứ Nam Thái; phía Tây Nam
giáp xứ Hữu Tiệm.
Năm thành lập: 1706
Bổn mạng : Thánh Phanxicô
Xaviê và Anna
Số giáo dân khoảng
2665 (12/2014 sau khi Gh Cao Bình
thành tân Giáo xứ)
Linh mục chính xứ :
Đức Ông Hiêrônimô Nguyễn Phúc Hạnh (9/2014)
Địa chỉ: Nhà thờ Cao Mại, thôn Đông Nghĩa, xã Quang
Hưng, huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình.
II - QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN
Theo truyền ngôn, khoảng thế kỷ XI, Cao Mại là cồn cát Biển Đông,
có tên là Cao Mại và được chia làm 3 thôn: Cao Mại Thượng, Cao Mại
Hạ và Cao Đường. Sau một thời gian, Ban Hương Thôn cũng đệ trình lên
Tổng Tri Phủ Bắc Kỳ, tách thôn Cao Mại Thượng làm hai là Cao Mại
Nhân và Cao Mại Nghĩa Giáp.
Khoảng cuối thế kỷ XVII, các thừa sai Dòng Tên cùng 6 thầy trợ sĩ
đến đây rao giảng Tin Mừng và thành lập một họ giáo tên là Cao Mại
Nghĩa Giáp. Các thầy đã cùng với cha Chất xây dựng ngôi nhà thờ đầu
tiên dâng kính Đức Mẹ hồn xác lên trời.
Năm 1706, Đức cha Raymundo Lezolin Cao - Giám mục giáo phận Đông
Đàng Ngoài - nâng họ giáo Cao Mại Nghĩa Giáp lên thành giáo xứ và
nhận thánh Phanxicô Xaviê và thánh Anna làm quan thầy.
Theo sử ký Địa phận Trung, xứ Cao Mại được cha Trực và cha Ân
dòng Tên coi sóc. Khi các cha Dòng Tên rút về, Giáo xứ Cao Mại sát
nhập vào xứ Bác Trạch, do cha Lý dòng Đaminh coi sóc. Khoảng đầu thế
kỷ XX, Đức cha Phêrô Munagorri Trung tách Cao Mại và các họ khác
thành một xứ độc lập.
Năm 1950, do chiến tranh nên ngôi nhà thờ cổ kính có diện tích
576 m2 bằng gỗ lim, chạm trổ kỳ công đã bị đốt cháy hoàn toàn.
Ngày 15.3.1977, Đức cha giáo phận cho phép tháo dỡ nhà Hội quán (phía
Nam nhà thờ), đền thánh Vinh sơn và nhà thờ Phú Cốc (họ Phú Cốc di
cư hết) ghép thành ngôi nhà thờ nhỏ.
Ngày 30.7.1991, Đức cha Phanxicô Nguyễn Văn Sang dâng thánh lễ
đặt viên đá khởi công xây dựng ngôi nhà thờ với chiều dài 50m, rộng
18m, cao 14m. Ngày 21.4.1992, ngôi thánh đường nguy nga, kiến trúc
mái vòm theo kiểu Ấn Độ đã hoàn thành.
Thời vua Tự Đức cấm đạo, Cao Mại có 9 vị anh hùng tử đạo, đã có
hồ sơ làm án phong Chân phước.
Giáo xứ Cao Mại gồm các giáo họ: Cao Bình, Thanh Nê, Cao Đường,
Khả Cảnh. Trước kia, Cao Mại còn có Giáo họ Tân Cơ, Khả Lễ và Phú
Cốc nhưng đã di cư vào miền Nam.
Từ khi thành lập đến nay, Cao Mại có khá đông các cha coi sóc:
cha Trực, cha Ân, cha Lý, cha Gia, cha Báu, cha Quản, cha Huỳnh, cha
Tuấn, cha Trác, cha Huấn, cha Tưởng, cha Khanh, cha Phủ, cha Lương,
cha Thành, cha Thiệp, cha Luật, cha Khuông, cha Tú, Cha Gioan
Baotixita Trần Du Đồng, cha Gioan Baotixita Trần Trọng Uyên, cha
Giuse Nguyễn Quang Phục, Đức Ông Tôma Aquinô Trần Trung Hà, cha
Giuse Nguyễn Thành Hiến, cha Giêrônimô Nguyễn Văn Đạo
và hiện nay là Đức Ông Hiêrônimô Nguyễn Phúc Hạnh (9/2014) .
III - TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG
Với lòng nhiệt thành sống đạo, trải qua biết bao khó khăn, giáo
dân nơi đây vẫn vươn mình đứng lên sánh vai cùng với các xứ trong
giáo phận. Giáo xứ đã tận tuỵ đóng góp sức người sức của để vun đắp
cho vườn thiêng Giáo Hội bốn mùa hoa trái xum xuê. Các đoàn hội của
giáo xứ như: Hội Đền tạ Thánh Tâm, Huynh đoàn giáo dân Đa minh, hội
Hiền mẫu, hội thánh Giuse, hội các Thánh tử đạo Việt Nam, hội Kèn,
Giáo lý viên… tất cả cùng hăng say cộng tác với cha xứ trong mọi
hoạt động, tích cực thực thi sứ mạng tông đồ làm rạng danh Thiên
Chúa và Giáo Hội.
Nguồn : Website Giáo Phân
Thái Bình
..............
Xem thêm
Hình thành và
phát triển Giáo Xứ Cao Mại
Nguồn : Trang Web GX Cao Mại
Xứ Cao Mại thuộc xã Quang Hưng, huyện Kiến Xương tỉnh Thái Bình,
cách Tòa Giám Mục Thái Bình 25km về hướng Đông Nam. Trước kia Cao
Mại thuộc Phủ Thiện Trường, Trấn Sơn Nam. Hiện nay cả xứ có 4285
nhân danh, riêng họ nhà xứ có 2375 nhân danh. Mảnh đất Cao Mại đã
hình thành và phát triển ngày một hơn cả về chiều rộng (số giáo dân
tăng, các họ lẻ được thành lập, các cơ sở vật chất được xây dựng,
hay sửa sang...) cả về chiều sâu: đời sống đạo đức, mến Chúa yêu
người. Có được những thành quả như ngày nay, chúng ta cùng ngược
dòng lịch sử của giáo xứ, để thấy được Hồng Ân Thiên Chúa tưới gội
trên mảnh đất này, cũng như thấy được những công ơn của các bậc tiền
bối, các đấng, các chức sắc, quí ân nhân xa gần và cộng đoàn dân
Chúa trong xứ đã hy sinh, đóng góp sức người sức của xây dựng giáo
xứ.
Mảnh đất Cao Mại trước đây là bãi cồn cát soi mình dưới Biển Đông.
Theo truyền thuyết mảnh đất này có tên là Cao Mại từ thế kỷ 11, và
được chia làm 3 thông: Cao Mại Thượng, Cao Mại Hạ và Cao Đường. Dân
cư sống ở đây đa số làm nghề chài lưới và một phần làm ruộng, một
phần buôn bán kiếm sống. Năm 1226 có thêm một số gia đình thuộc làng
Văn Lang, huyện Vĩnh Yên tỉnh Vĩnh Phúc ngày nay, về đây lập nghiệp
sinh sống. Số dân vùng này ngày một tăng thêm. Năm 1545-1547, thời
vua Lê Cảnh Hưng, hạt giống Đức tin được nhen nhúm trên đất Việt.
Khởi đi từ năm 1553 một giáo sĩ tên là Inikhu đã đến giảng đạo ở
làng Trà Lũ và Ninh Cường - Bùi Chu. Hạt giống Đức tin từ đây nảy
mầm nhanh chóng, đã sinh hoa trái xum xuê, đó cũng là khí thế để các
nhà truyền giáo tới mọi vùng trên đất nước Việt Nam. Theo sử ký Địa
Phận Trung, Cao Mại nằm trong vùng đất sớm được đón nhận hạt giống
Đức tin. Khu vực này được các Thầy Dòng Tên từ Phương Tây sang giảng
đạo. Số người tin theo ngày một gia tăng chiếm 1/3 dân cư. Trong
thời điểm này Ban Hương Thôn cũng đệ trình lên Tổng Tri Phủ Bắc Kỳ,
tách thôn Cao Mại Thượng ra làm 2 và mang tên Cao Mại Nhân và Cao
Mại Nghĩa Giáp. Năm 1661-1664 số giáo dân tăng lên và tập trung chủ
yếu ở phần đất Cao Mại Nghĩa Giáp, nên đã thành lập một họ giáo và
lấy tên là họ đạo Cao Mại Nghĩa Giáp. Lúc đó có 6 Thầy trợ sĩ Dòng
Tên cùng Cụ Chất đã xây dựng ngôi nhà thờ đầu tiên, nơi đây trở
thành trung tâm sinh hoạt tôn giáo, sớm tối cầu nguyện. Nhà thờ được
dâng kính Đức Mẹ lên trời. Năm 1679 Tòa Thánh ban sắc chia đôi Địa
phận Đông Đàng Ngoài ra làm hai Giáo Phận Đông Đàng Ngoài. Khi đó họ
đạo Cao Mại Nghĩa Giáp được 42 tuổi (42 năm), và từ đây họ đạo Cao
Mại Nghĩa Giáp thuộc về Giáo Phận Đông Đàng Ngoài, Đức Cha Vicario
Apostolico - Giám mục Giáo phận. Năm 1706 Đức Cha Raymundo Lezolin (Đức
Cha Cao) người Pháp - Giám mục Giáo phận Đông Đàng Ngoài đã nâng họ
đạo Cao Mại Nghĩa Giáp Thành Gáo xứ Cao Mại. Đây là một bước ngoặt
lớn mạnh nhất trong vùng ven sông Vân Hà. Lúc đó, tổng số giáo dân
là 964 nhân danh. Theo sử ký Địa Phận Trung, xứ Cao Mại khi có các
Thầy dòng Tên coi sóc đã là một giáo xứ riêng biệt được Cụ Trực và
Cụ Ân coi sóc. Khi Dòng Tên rút về, giáo xứ Cao Mại hợp với giáo xứ
Bắc Trạch làm một và được Cụ Lý Dòng Đa minh nhận coi sóc cả hai
giáo xứ.
Nguồn : Trang Web GX Cao Mại
|
|
