
Lược
sử Giáo xứ Hoàng Xá
I - VỊ TRÍ
Giáo xứ Hoàng Xá tọa lạc tại Thơn Thái, xă Nguyên Xá, huyện Vũ
Thư, tỉnh Thái B́nh; nằm trên mảnh đất khoảng 4600m2, phía tả ngạn
sông Hồng; cách Ṭa giám mục 11 km về phía Tây Nam; phía Nam giáp xứ
Bồng Tiên; phía Đông giáp xứ An Lạc.
Ngày thành lập: 02.12.2006
Bổn
mạng: Sinh nhật Đức Maria
Số giáo dân khoảng 2.157
Linh mục chính xứ: Giu-se Trần Văn Thụ
(1/2019)
Địa chỉ: Nhà thờ Hoàng Xá, Thôn Thái, xă Nguyên
Xă, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái B́nh
II - QUÁ TR̀NH H̀NH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN
Vào năm 1648, bốn ḍng họ: Nguyễn, Trần, Phạm và họ Vũ từ làng
Bông Cờ tỉnh Hưng Yên đến đây sinh sống. Năm 1782, dưới thời đức cha
Obelar Khâm (Emmanuel Obelar - Giám mục Giáo phận Đông Đàng Ngoài),
hạt giống đức tin đă được gieo trồng trên mảnh đất Hoàng Xá.
Năm 1783, giáo dân trong các ḍng họ trên đă dựng được ngôi nhà
nguyện nhỏ đầu tiên.
Năm 1793, Giáo họ Hoàng Xá chính thức được thành lập, số giáo dân
lúc đầu với khoảng trên 100 người.
Năm 1881, Đức Cha Cezon Khang đă kư Sắc lệnh tại giáo xứ Liên
Thuỷ (Bùi Chu) cho giáo họ Hoàng Xá chính thức nhận sinh nhật Đức
Trinh Nữ Maria làm quan thầy. Khi được thành lập, giáo họ Hoàng Xá
thuộc Giáo xứ Cổ Việt.
Năm 1907, giáo dân trong họ đă đồng ḷng quyết tâm xây dựng ngôi
thánh đường rộng răi hơn, với diện tích 940m2.
Năm 1918, Giáo xứ Bồng Tiên được thành lập. Kể từ
đây, Giáo họ
Hoàng Xá lại trực thuộc giáo xứ Bồng Tiên.
Trải qua những biến cố thăng trầm của lịch sử, ngôi thánh đường
đă xuống cấp trầm trọng, khó đứng vững khi gặp mưa to gió lớn, nhất
là không thể đáp ứng được với số giáo dân ngày một gia tăng. V́ thế,
năm 1999, cha xứ và giáo dân trong họ đồng tâm nhất trí xây lại ngôi
thánh đường mới khang trang và rộng răi hơn. Sau khi xây dựng ngôi
thánh đường, giáo dân tiếp tục mua đất và xây dựng nhà giáo lư hai
tầng với 12 pḥng học, tổng diện tích 1078m2.
Ngày 02.12.2006, Đức cha Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Sang đă nâng
Giáo họ Hoàng Xá lên hàng giáo xứ, cắt Giáo họ An Lăo về Hoàng Xá.
Các linh lục coi sóc giáo xứ: cha Đaminh Phạm Quang Trung (1999 -
2007), và hiện nay là cha Tôma Đoàn Xuân Thỏa.
Giáo xứ Hoàng Xá có một họ duy nhất là An Lăo, thành lập năm
1915, quan thầy thánh Gioan Tông Đồ, với số giáo dân là 340.
III - TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG
Tuy mới thành lập, nhưng các đoàn thể trong giáo xứ khá phong phú
và mạnh mẽ: Huynh đoàn giáo dân Đaminh, hội Gia trưởng, hội Đức Mẹ
Camêlô, hội Tôn vương gia đ́nh, hội Bác ái, ban Giáo lư viên, Ca
đoàn thánh Vinh sơn, hội Trung nữ, Ca đoàn Đức Mẹ Hằng cứu giúp, Ca
đoàn thánh Têrêxa, ban Trống, ban Trắc, ban Nhạc nhẹ, ban Kèn đồng,
hội Sinh vật cảnh, hội Khuyến học, ban Truyền thông. Các đoàn hội
trong giáo xứ đă gây quỹ duy tŕ hoạt động và góp phần xây dựng giáo
xứ.
Nói tới Hoàng Xá, nhiều người trong và ngoài giáo phận đều biết
tới Hội trống, với một quả trống lớn nhất Việt Nam hiện nay. Hội
Trống đă từng đi lưu diễn ở nhiều nơi như Hải Pḥng, Hà Nội, đặc
biệt ngày khai mạc Năm Thánh tại Sở Kiện và bế mạc tại La Vang.
Bên cạnh đó, giáo xứ luôn quan tâm tới việc huấn giáo, mở các lớp
giáo lư: Xưng tội rước lễ lần đầu, Thêm sức, Sống đạo, Giáo lư vào
đời, Giáo lư hôn nhân. Các lớp Giáo lư vẫn duy tŕ đều đặn vào các
buổi tối trong tuần.
Trong tương lai, giáo xứ tiếp tục đào sâu đức tin, giáo dục giới
trẻ, thăng tiến gia đ́nh, làm việc bác ái, chú trọng tới công việc
truyền giáo và đóng góp xây dựng giáo phận.
Nguồn : Website Giáo Phân
Thái B́nh
Lịch Sử Giáo Xứ Hoàng Xá
( từ sơ khai đến năm 2000 )
Nguồn :
Website Giáo xứ Hoàng Xá
Giáo họ Hoàng Xá thuộc đất Thôn Thái xă Nguyên Xá huyện Vũ Thư
tỉnh Thái B́nh ngày nay,trước gọi là thôn Bung hay Hoàng Xá hạ.
Xă Nguyên Xá trước đây đầu thế kỷ xix thuộc tổng An -Lăo huyện
Thư Tŕ phủ Kiến Xương ,trấn An Sương hạ nằm ở tả ngạn Sông Hồng
cách ṭa Giám Mục Thái B́nh ( thị xă )10 km về phía đông :
Tên gọi về Giáo Hội Ki - Tô là : Họ Hoàng Xá - xứ Bồng Tiên - giáo phận Thái B́nh ngày nay.
Ngôi Thánh đường của giáo họ được xây ở trung tâm Thôn Thái,trên
mảnh đất nội tự diện tích là 4600 m2 (bằng một mẫu hai sào bảy
miếng).Phía Bắc giáp hai ao dài của họ giáo.
một cái diện tích là 940 m2,một cái là 410 m2.phái Nam giáp hồ
Đông .
( hồ họ ) diện tích là :3.280 m2 hồ này trước c̣n kèm theo một
cái ao dài chạy theo hương Đông Tây có bờ ở giữa.Nhưng sau năm 1960
( canh tư ) mới phá bờ giữa đi làm thành hồ to ngày nay ( 2000 )
Phía Đông và Phía Tây nhà thờ đều giáp đường làng ( đương thôn )
Vào đời Đ.G.H Clementé (1523 - 1534)th́ năm 1533 (quư tỵ )đất
nước Việt Nam đón nhận ánh sáng đức tin bởi các thầy Ḍng Đaminh và
các thầy Ḍng Tên truyền giáo tại Việt Nam ; dưới triều đại Mạc -
Thái Tông Đại Chính ( 1 - 11 )niên hiệu Lê Trang Tông ( b )Nguyễn
Thái Ḥa (1 - 16 ).
VÀo năm 1648 (Mậu Tư ) đời vua Lê Chân Tông ( 1643 - 1661 )những
con người đến lập cư đầu tiên trên mảnh đất Thôn Thái ngày nay là
những cụ theo gia phả họ Nguyễn để lại th́ có sáu cụ thuộc họ Nguyễn
ở Bồng Cờ tỉnh Hưng Yên ngày nay đến lập nghiệp ,ngoài ra c̣n có các
cụ ở họ Phạm,họ Trần ,họ Vũ đồng tới quần cư xây dựng quê hương.Các
cụ ở Bông đến đây nên đặt tên la Bung.
Bút kư của các cụ c̣n ghi lại
Bông Hương Phat Tích
Hoàng Lĩnh Khởi Gia
Vi tử Tôn lập vạn đại căn cơ.V́ vậy để kỷ niệm làng Bồng quê gốc
gọi lái đi la Bung : hoặc câu
Tổ tiên ta từ làng Bông cũ
Theo ngọn nguồn mới rũ về đây
Con cháu sau mang ơn nặng đầy
Ngàn năm tiên tổ tích từ đây
Sáu cụ họ Nguyễn là :
Nguyễn phúc Hộ
Nguyễn Vô Hiệu
Nguyễn chính Nguyên
Nguyễn phúc Thiện
Nguyễn phúc Hạnh
Nguyễn đạo An
Hai cụ họ Phạm là :
Phạm Cương Nghị ( Đức Trù )
Phạm Duy Tŕ
Họ Trần một cột
---------------------------
Họ Vũ một cột
---------------------------
Các cụ sống rất thân thương đoàn kết như anh em ruột thịt một nhà
Cùng ḥa chung với giáo hội Việt Nam.Đến ngà 09 / 09 / 1659 ( kỷ
hợi )cả nước Việt Nam đă thành lập được hai giáo phận .
1 . Đàng Trong ( Sài G̣n )
2 . Đàng Ngoài ( Hà Nội )
_ Đời Đ.G.H Alessomdro VII (1655 - 1667 )
_ Đ.G.H Framcoir Paulu (1659 - 1679 )
Thộc về triều đại Lê Nhân Tông (Duy - Ki 1 - 13 )niên hiệu Vĩnh
Thọ ( 1 - 14 )
Ngày 25 - 11 - 1679 ( Kỷ Mùi ) Địa phận Đàng ngoài chia thành hai
:
1. Đông Đang Ngoài ( Hải Pḥng )
2 . Tây Đàng Ngoài ( Hà Nội )
Thuộc Đời Đ.G.H JnnoceJo XI ( 1676 - 1689 )
Đ.G.H DeyDier Điển ( 1679 - 1693 )
Thuộc triều đại Lê Hy Tông ( Duy Hiệu 1-30) niên hiệu Vĩnh Trị (
1-4 )
Năm 1780 ( canh Tư ) thuộc đời Đ.G.H Pio VI ( 1775 - 1799 )
_ Đ.G.M Oberlanr Khâm ( 1779 - 1789 ) coi Địa Phận Đàng Ngoài (
Hải Pḥng )

ngôi thánh đường thứ nhất của giáo họ Hoàng Xá (
1783 - 1837 )
1779 - 1848
_ Dưới triều đại Lê Hiển Tông ( Duy niên 1-46 )niên hiệu Cảnh
Hưng ( 1-47)
_ th́ một biến cố lichh sử cực kỳ quan trọng : Là ánh sáng đức
tin ,hạt giống Phúc Âm của chúa Ki-Tô đă được gieo trên mảnh đất
Thôn Thái.Các cụ đă t́m hiểu cẩn thận ,cân nhắc kỹ lưỡng rồi đi đến
quyết định gia nhập Tôn Giáo ( Ki-Tô Hữu ) vào năm 1782 ( Nhâm Dần )Các
cụ đă lần lượt lănh nhận bí tích Rửa tội trở thành Ki- Tô Giáo đầu
tiên của mảnh đất Thôn Thái
Không bao lâu hạt giống đức tin đầu tiên đă triển nở và lan rộng
khắp vùng và cũng từ đây đă đi vào lịch sử Giáo Hội Tôn Giáo Ky-Tô
Giáo Việt Nam .Đó là năm 1783 ( Quư Măo )th́ ngôi nhà thờ ( nhà giáo
)thứ nhất được xây dựng trên mảnh đất quê hương Thôn Thái .
Tuy thô sơ cột làm bằng Cau ,tre hóa và lợp bằng rạ , nhưng nó
cũng biểu lộ đức tin sâu sắc của con người tín hữu Hoàng Xá trong
thời phôi thai với con số giáo dân chỉ có 50 người đang trong đà
tăng dần .....
_ Năm 1793 (quư sửu ) thuộc đời Đ.G.H Pio VI Đ.G.M . St .Jnatio Y
( 1793-1799 ) coi địa phận Đông Đàng Ngoài (Hải Pḥng )
1679 - 1848
Dưới triều đại Tây Sơn .Nguyễn Quang Toản (1-10) niên hiệu Cảnh
Tịnh (1-8) th́ lại một nét son được ghi trên bản đồ vàng của Giáo
Hội Công Giáo Việt Nam,Đó la Giáo Họ Hoàng Xá đă được chính thức
thành lập,
ông Jos Nguyễn Cát Tường là Ông Trùm đầu tiên của Giáo Họ Hoàng
Xá được bầu ra lănh đạo Giáo họ ,số giáo dân lúc này tư 100 người và
cứ đà phát triển lên 200 rồi 300 tín hữu . . .
_ Đến đời Đ.G.H Grejorio XVI ( 1831 - 1846 )
_ Đ.G.M . St .Heruores Minh ( 1803 - 1838 ) coi Địa phận Đàng
Ngoài ( Hải Pḥng )
Dưới triều đại Nguyễn Thánh Tổ ( phúc đàm 1 - 21 ) Minh Mạng ( 1-
20 )
Năm 1837 ( Đinh Dậu ) số tín hữu trong giáo họ đă lên tới 500
người Ki-Tô Hữu ,nên trong họ lại xây dựng ngôi Thánh Đường thứ hai
cột bằng gỗ Lim,dàn Luồng lợp bằng lá gianh to hơn và khang trang
hơn trước . Tin mừng đến Việt Nam từ thế kỷ thứ XVI năm 1533 ( quư
tỵ ) ánh sáng đức tin được truyền bá trên đất nước Việt Nam được hơn
200 năm th́ gặp phải phong ba băo táp ,sự cấm đạo gay gắt ,ráo riết
đă bao trùm khắp đất nước Việt Nam nói chung và đă tới làng Ninh
Cường ,làng Trà lũ tỉnh Nam Định qua nhiều thời vua chúa . ngôi
thánh đường thứ hai của giáo họ Hoàng Xá (1837 - 1907)
Chúa Nguyễn ( 1745 - 1779 )
Cảnh Thịnh ( 1779 - 1820 )
Minh Mệnh ( 1820 - 1840 )
Thiên Trị ( 1840 - 1847 )
Tự Đức ( 1847 - 1862 )

ngôi thánh đường thứ hai của giáo họ Hoàng Xá
(1837 - 1907)
Trong thời gian này người tín hữu giáo họ cũng có nhiều người bị
bắt và chịu chết v́ đạo ... như Cụ Phạm Trí Thức chịu chết ngày 25 -
06 - 1845 ( ất tỵ ) và nhiều người phải bỏ làng trốn đi tha phương
cầu thực để lánh nạn.V́ vậy nhà thờ không bảo đảm được chu toàn nên
bị hư hỏng xuống cấp trầm trọng ...
Những mây đen và băo tố đă bao trùm đất nước sự lo âu đă đè nặng
lên tâm trí người tín hữu Việt Nam :nhưng người ta vẫn tin vào Thiên
Chúa quan pḥng quyền năng vô song và chờ đón binh minh ấm áp mùa
xuân trở lại đó là ngày 09 / 05 / 1862 ( Nhâm Tuất ) ngày đó đă rạng
mở: Vua Tự Đức ra chiếu chỉ thôi không cấm Đạo Công Giáo để cho tín
hữu được tự do tín ngưỡng ,th́ thời gian này lại trở lại b́nh
yên.Người tín hữu họ Hoàng Xá lại trở về đoàn tụ cùng gia đ́nh giữ
đạo và sinh hoạt trên quê hương Thôn Thái đó cũng là những người
công dân tốt của đất nước Việt Nam
Ngày 05 / 09 / 1848 ( Mậu thân ) Địa phận Đông Đàng Ngoài chia
thành hai địa phận :
1. Địa phận Đông (hải pḥng)
2. Địa phận Trung ( Bùi Chu )
Thuộc thời Đ.G.H Pio IX (1846 - 1878 )
_ Đ.G.M Marti Gia ( 1848 - 1852 ) Coi Địa phận TRung Bùi chu
_ Dưới triều đại Nguyễn Dục Tông (1-36)Hồng Nhậm niên hiệu Tự Đức(
1- 35 )
Th́ giáo họ Hoàng Xá lại thuộc về địa phận trung Bùi Chu .Săc Rô
- Sa năm 1866( Bính Dần )nhà thờ họ giáo Hoàng Xá đă được công nhận
là họ Rô - Sa từ nay được phép thi hành như lịch phụng vụ mà Giáo
Hội ( Ṭa Thánh )đă ban cho họ Rô - Sa để lĩnh ơn xá như các nhà thờ
có họ Rô - Sa trên toàn thế giới .
_ Ngày 28 / 10 / 1881 ( Tân Tỵ )giáo họ lại được ơn trọng đại là
nhận Đức Mẹ Sinh nhật tước hiệu " SINH NHẬT ĐỨC TRINH NỮ MARI A " lễ
kính ngày 08 / 09 quanh năm làm quan thầy ( bổn mạng ) chính thức
của giáo họ
Đời Đ.G.H Lê Ô XIII ( 1878 - 1903 ) và Đ.G.M Cezôn Khang ( 1880 -
1884 ) coi Địa phận Trung Bùi Chu người đă kư sắc này tại Liêm Thủy
Bùi Chu thuộc triều đại vua Tự Đức ( 1 - 35 )
Năm 1890 ( canh dần )Xứ Cổ Việt được chính thức thành lập,nên họ
Hoàng Xá lại thuộc về xứ Cổ Việt.Địa phận Trung Bùi Chu vào đời
Đ.G.H Lê Ô XIII (1878- 1903 )Đ.G.M Onate Thuận (1884 - 1894 )thuộc
triều đại Nguyễn Bưu Lâm niên hiệu Thành Thái ( 1 - 18 )
Dưới quyền các cha coi xứ như sau :
Cha già Vũ Văn Duyệt ( 1880 - 1890 )
Cha Phạm Công Trứ ( 1890 - 1895 )
Cha già Mỹ ( 1895 - 1897 )
Cha Tô Ma Lư ( 1897 - 1900 )
Giáo họ An Lạc đă được tách ra từ giáo họ Hoàng Xá ,trước gọi là
Hoàng Xá TRại ,đến năm 1898 ( Mậu Tuất ) chính thức thành lập gọi là
họ giáo An Lạc cà nhận thanh Vinh Sơn làm quan thầy Cha Đminh Hương
( 1900 - 1902 )
Cha Jos Đốc ( 1902 - 1906 )
Cha Herônimô Phúc ( 1906 - 1912 )
Năm 1906 ( bính ngọ )Cha xứ Herônimô Phúc khởi công xây dựng ngôi
Thánh Đường Thứ ba của giáo họ Hoàng Xá
V́ số Ki-Tô Hữu mỗi ngày một đông thêm nên ngôi Thánh Đường được
xây dựng lại theo kiểu cổ ,kiến trúc phương đông gồm tám gian
_ Dài 33 m
_ Rộng 11m
_ Tổng diện tích bằng 363 m2 ( một sào 3 m2 )và đă được khánh
thành ngày 02 / 09 / 1907 (đinh mùi )
vào đời Đ.G.M Femamdez Định ( 1989 - 1907 ) coi Địa phận Trung
Bùi Chu (Thuộc Giáo Xứ Cổ Việt)

ngôi thánh đường thứ ba của giáo họ Hoàng Xá (1907
- 1994)
dưới triều đại Nguyễn Vinh San ( 1-9) niên hiệu ( Duy Tân 1-9 )
Năm 1910 ( canh tuất ) Ṭa G.M Bùi Chu được Ṭa Thánh ban cho đà cất
nhắc và phê duyệt cho họ Bồng Tiên được chính thức thành lập lên xứ
nên giáo họ Hoàng Xá từ đây lại thuộc về xứ Bồng Tiên - địa phận Bùi
Chu đời Đ.G.H Piô X ( 1903 - 1914 ) Đ.G.M munagori Trung coi địa
phận và cha Herônimô Phúc coi xứ thuộc triều đại Vĩnh San (1-9)niên
hiệu Duy Tân ( 1-9 ) .Đồng mốc với thời gian này ông Jos Phạm Quang
Thẩm người họ Hoàng Xá làm Chánh Trương đầu tiên .Xứ Bồng Tiên trong
thời gian này dưới sự dẫn dắt của các cha xứ như sau :
Cha Herônimô Phúc ( 1906 - 1912 )
Cha giáo Nhuận ( 1912 - 1930 )
_ Cha phó Đaminh Kính xây thêm hai tháp chuông nhà thờ ( 1907 )
v́ trước chưa có thap chuông và bức cuối ( tháp xây hai đợt mới xong
)
_ Cha Vinh Sơn Thiệp ( 1930 - 1934 ) thời gian này cha đă làm ṭa
vàng hai cỗ kiệu cùng 14 đàng thánh giá ( thuộc đời ông Trùm Ngoạn )
_ Cha Herônimô Hiến ( 1934 - 1936 ) và cha phó la Cha Ngự cha đă
đưa cửa cuối nhà thờ ( 1907 ) lùi ra ngoài v́ trước ở trong.
_ Ngày 09 / 03 / 1936 ( bính tư ) Địa phận Thái B́nh được chính
thức thành lập ( từ Địa phận Bùi Chu tách ra )do Đ.G.H Piô XI ( 1922
- 1939 ) người đă cất nhắc và ban sắc phê chuẩn .
_ Đ.G.M tiên khởi của giáo phận là :Đ.G.M Casado Thuận coi sóc (
1936 - 1941 )
_ Cha coi xứ Bồng Tiên tên là Herônimô Hiến ( 1934 - 1936 )thuộc
triều đại Vĩnh Thụy ( 1-20) niên hiệu Bảo Đại (1-19)và từ đây giáo
họ Hoàng Xá lai thuộc về Địa phận Thái B́nh.Nhân dịp Đ.G.M Thuận về
làm mục vụ xứ Bồng Tiên ( cuối năm 1936 ) Ngài đă vào thăm giáo họ
Hoàng Xá ,Ngài khuyên làm tượng Trái Tim Chúa Giê-su ở cuối nhà thờ
,trong họ đă thực thi ư của Đ.G.M nên tượng chúa Giê-su cuối nhà thờ
( 1907 )đă được ông Vinh Sơn Vũ văn Cận người trong họ đắp hoàn
thành cùng năm 1936 ( bính tư ).
_ Cha Đaminh Trác coi xứ ( 1936 - 1940) - Cha phó Đa minh Tư .
Năm 1937 ( đinh sửu ) Cha Đaminh Trác đă làm đường từ An Lạc về
Hoàng Xá ( với tên gọi là Đường Mới Có )
_ Cùng trong năm 1937 ( đinh sửu ) hoa quả đầu mùa dâng cho chúa
,đó là vị nữ tu đầu tiên của giáo họ Hoàng Xá là Soeu Anna Maria
Phạm kim Điền ( con ông Tứ Thuyên ) về phía tóc dài Soeur đă đi tiên
phong dâng ḿnh khấn trọn đời đẻ phụng sự Thiên Chúa và phục vụ Giáo
Hội ( khấn tại Hà Nội )
_ Năm 1939 ( Kỷ Măo ) vị Nữ tu thứ hai của giáo họ đă khấn trọn
đó là Soeur Maria Trần Kim Chi bà đă làm bề trên chị em tại nữ tu (
terisa ) Ngọc Đồng - Hưng yên và đă qua đời tại đó .
Năm 1940 (canh th́n ) ban Kèn đồng giáo họ Hoàng Xá thành lập ông
Jos Phạm văn Cơ trưởng ban ,ông Jos Phạm thanh Liên phó ban kiêm thư
kư ,tuy nhạc cụ chỉ có tám cây kèn các loại ,một đôi Xăm - ba ,ba
trống to nhỏ ,nhưng trong thời kỳ phôi thai ( trứng nước )tiếng kèn
cũng hănh diện đi vào phục vụ một cách khang trang long trọng trong
các nghi thức thánh nhạc của giáo xứ nói chung đang trong đà đi lên
.
Đó là vào đời Đ.G.H Pio XII ( 1939 - 1958 )
_ Đ.G.M Casado Thuận coi Địa phận
_ Cha giáo Trác coi xứ
Thuộc thời kỳ Việt Nam dân chủ cộng ḥa ( chủ tịch Hồ Chí Minh
1930 ... từ đây trở đi ...)
Năm 1942 ( nhâm ngọ ) nhà quán mái bằng phia nam nhà thờ được xây
dựng kiến trúc theo kiểu phương tây ,hai gian buồng lồi trước sau và
ba gian nhà ngoài ( kiểu chữ H ) tổng diện tích 86 m2 .Thuộc đời
Đ.G.H Pio XII và Đ.G.M Ubena Ninh coi địa phận ( 1941 -1954 ) Đ.G.M
Thuận bị bệnh th́ Đ.G.M Ninh coi sóc địa phận thay thế và cha già
Khâm coi xứ ( 1940 -1944)
_ Cùng trong năm 1942 ( nhâm ngọ ) thầy Đaminh Trần Minh Mùi về
phía nam giới của giáo họ Hoàng Xá thầy đă dâng ḿnh khấn trọn đời
dâng chúa tại Ḍng thánh Đaminh Phúc Sơn Nam Bộ.
_ Năm 1947 ( đinh hợi )Họ Cao sát nhập vào Thôn Thái người đầu
tiên là ông Cao Quát Đạt .
_ Năm 1950 ( canh dần ) ngôi nhà quán mái chảy của giáo họ Hoàng
Xá được xây dựng về phía bên Bắc nhà thờ ( vào đời cha Tô-Ma T́nh
coi xứ( 1947 -1952 ) ông Đaminh Côn làm Trùm họ
Ngôi nhà quán với mẫu mă thành h́nh là hai gian buông hai đầu ,
ba gian nhà ngoài hiên xuống chiều cao 4m50 tổng diên tích là 93 m2
Cũng trong năm nay ghế dài trong nhà thờ và đá hoa cũng được lát
xuống nên nhà thờ xây năm 1907
Cũng theo mốc lịch sử niên hiệu 1950 ( canh dần ) một điều ghi
nhớ là ông Đaminh Phạm Như Thùy được bầu vào phó ban truyền giáo (thuộc
ngành giáo dân )địa phận Bùi Chu
_ Năm 1952 ( nhâm th́n ) Cha Đaminh Phạm châu Quư coi xứ ( 1952 -
1986 )
Đợt này giáo họ lại sắm được tượng Đức Mẹ Fa-Ti-ma và hai quả
chuông tây mua tại bên Pháp vào đời Đ.G.H Pio XII ( 1939 -1958 ) và
Đ.G.M Ninh giáo phận Thái B́nh .để kỷ niệm năm thánh Đức Mẹ Vô Nhiễm
Nguyên Tội 1954 .
Tháp cổng cuối nhà thờ giáo họ Hoàng Xá đă được xây dựng với diện
tích la 36 m2 ,chân rộng ,cao 25 m 60 chia làm ba tầng , và đă cung
nghinh đặt tượng Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội lên trên làm đài kỷ niệm
.
cổng tháp chuông
Tượng cao 2 m 30 ông Vinh Sơn Cận người trong họ làm .Vào đời ông
trùm Hảo và ông trum Ngân .Đồng thời gian năm nay cũng là năm giáo
họ có lệ viếng đài Đức Mẹ sau giờ kinh chung tối thứ bẩy mỗi tuần .Đ.G.M
Ninh không c̣n coi sóc địa phận Thái B́nh .Cha Đaminh Đinh Đức Trụ
làm cha Chính của địa phận Thái B́nh ( 1954 - 1959 )
cổng tháp chuông
Năm 1956 ( bính thân ) ông Đaminh Phạm Như Thùy và ông Đaminh
Nguyễn Huy Đàm làm hai thầy giáo của giáo họ Hoàng Xá
Đă được giảng viện văn hóa tại trường chủng viện Mỹ - Đức ( cát
đàm )
Năm 1957 ( đinh dậu ) ban trống múa của giáo họ Hoàng Xá được
thành lập ,dưới sự dẫn dắt tập luyện của ba ông :ông Jos Năm , ông
Jos TŔ và ông Jos Để trong những ngày đầu khai sinh .
Tiếng kèn đồng đă im hơi lặng tiếng mất mười hai năm tṛn ( 1945
- 1957 ) nay ông Đaminh Phạm văn Thuyết và ông Jos Vũ văn Trấn đă
đánh thức tỉnh dậy khôi phục lần thứ hai ( 1957 đinh dậu ) .Thời
gian này đă mượn thầy về tạp luyện ,nên tiếng kèn đă vươn tới đỉnh
cao nghệ thuật ,và cũng đă mua sắm thêm được nhiều nhạc cụ mới ,con
số lên tới 30 cây kèn các loại .
Cha chính Đaminh Đinh Đức Trụ làm giám quản địa phận Thái B́nh và
năm 1960 ( canh tư ) người thụ phong Giám Mục coi sóc địa phận Thái
B́nh ( 1960 - 1982 )
Đ.G.M Đaminh Đinh Đức Trụ người về làm mục vụ tại xứ Bồng Tiên
(.....)
Ngài đă thăm giáo họ Hoàng Xá ,và người nói ( Anh chị em hăy vững
ḷng giữ đạo và sốt sáng cầu nguyện )
cùng trong năm 1960 ( canh tư ) Thầy Jos Phạm Đức Triêm sinh ngày
25- 03 - 1918 người trong giáo họ đă tu Ḍng Chúa Cứu Thế Hà Nội
thầy đă được nhà Ḍng cho đi du học ở Nhật Bản (Japan) Thầy đă khấn
trọn tại Nagasaki ( Nhật Bản ) Ngày 01 / 05 / 1960 và đă về Việt Nam
phục vụ ,cuối cùng đă an nghỉ tại nhà ḍng Chúa Cứu Thế Sài G̣n giáo
phận Thành Phố Hồ Chí Minh ngày 05 / 06 / 1995 ( ất hợi )
_ Tượng Chúa Giê-Su chịu nạn ( đóng đinh) đă được nhà điêu khắc
nổi tiếng trong họ là ông Vinh Sơn Vũ Văn Cận hoàn thành vào mùa
chay năm 1965 ( ất tỵ ) ngày nay vẫn dùn kỷ niệm vào ngày thứ sáu
tuần thánh hằng năm cùng với tượng Đức Mẹ Bẩy Sự và thánh Gio-an
Xứ Bồng Tiên năm 1968 - 1973 không có cha xứ coi sóc ,thời gian
này Ṭa Giám Mục Thía B́nh quản .Đ.G.M Đinh Đức Trụ người không về
làm mục vụ cho xứ được ,nên giáo dân trong xứ phải lên địa phận tham
dự lễ và lănh nhận các bí tích .
Năm 1947 ( giáp dần ) Souer Rosalia Nguyễn Thị Thống ( tức Nghĩa
) đă khấn trọn tại Ḍng Maria Nữ Vương Ḥa B́nh Buôn Ma Thuật tỉnh
Đắc Lắc.Đó la Souer thứ ba của giáo họ đă khấn trọn vào đời Đ.G.H
Phaolo VI ( 1963 - 1978 ).Đ.G.M Đaminh Đinh Đức TRụ coi địa phận và
cha Gio-an Phạm Ngọc Châu coi xứ Bồng Tiên .
Năm 1975 ( ất măo ) về phía nữ giới của giáo họ Hoàng Xá lứa tuổi
từ 18 - 30 đă được thành lập vào hội Trung Nữ , và đă nhận Đức Mẹ
Hằng Cứu Giúp làm quan thầy ( bổn mạng ) .Bà quản đầu tiên là bà
Maria Phạm Thị Ơn bẩy năm ( 1975 - 1982 )( ông Jos Giá cộng tác )
con số hội viên chị em lúc đó gia nhập là 72 người và đă thêu cờ ảnh
Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp mang tên hội làm kỷ niệm
_ Từ năm 1976 ( bính th́n ) niên hiệu mới là “ Cộng Ḥa Xă Hội
Chủ Nghĩa Việt Nam “
Năm 1979 ( kỷ mùi ) cha Jos Đinh Bỉnh thụ phong Giám Mục và làm
Giam Mục phó Thái B́nh
Năm 1980 (canh thân)giáo họ Hoàng Xá lai thêm một họ tộc nữa là “
Họ Lưu“đó là anh Lưu văn Phú gia nhập họ ( thôn ) 1980 .
Một tổn thương đau xót cho giáo phận Thái B́nh đó là năm 1982 (
nhâm tuất ) Đ.G.M Đaminh Đinh Đức Trụ đă từ trần .
Đ.G.M Jos Đinh Bỉnh lên coi sóc giáo phận Thái B́nh ( 1979 - 1989
)
NGày 25 - 12 - 1983 ( quư hợi ) ông Vinh Sơn Phạm văn Tần và ông
Vinh Sơn Trần văn Tiến đă được Đ.G.M Jos Maria Đinh Bỉnh đă kư sắc
tặng khen thưởng v́ các vị đă măn hạn đáng ghi công .
_ Năm 1986 ( bính Dần ) thầy Jos Phạm Xuân Thắng con ông trùm Cố
Phạm văn Kim ) sinh tại giáo họ Hoàng Xá người du học tại hải ngoại
( bên Mỹ )đă được thụ phong linh mục ngày ..... đây là một hồng ân
Chúa ban cho giáo họ nhà sự kết quả khai hoa lần đầu tiên ,cha tiên
phong,là người con họ Phạm của giáo họ được lănh nhận chức linh mục
,mở màn cho những người tu thân tích đức hướng theo tiếng ơn gọi
được thêm vững bền cậy trông
_ Một biến cố về địa chất khu đất thánh đường cũng trong năm 1986
( bính dần ) Vườn chè bên phía Nam nhà thờ được tran xuống ao hồ làm
cho khu đất nội tự được rộng ra 432 m2 bằng một sào hai miếng
Năm 1989 (Kỷ tỵ ) Đ.G.M Jos Maria Đinh Bỉnh từ trần sự tang tóc
lại bao trùm trên đầu người tín hữu giáo phận ,một sự tổn thương cho
giáo hội ,giáo phận Thái B́nh đă trống ngôi vị chủ chăn .Nên Đức
Hồng Y Jos TRịnh văn Căn Hà Nội quản địa phận Thái B́nh người coi
sóc .Nhân dịp ngày 12- 05 - 1989 ( kỷ tỵ ) Đ.H.Y Jos TRịnh văn Căn
về làm mục vụ tại xứ Bồng Tiên .Ngài đă vào thăm giáo họ Hoàng Xá ,NGài
khuyên “ Anh chị em hăy đoàn kết yêu thương nhau hơn nữa trong Đức
Ky-Tô và Đức Mẹ mới được hưởng phúc đời đời ...“
Cùng mốc thời gian năm 1989 ( Kỷ tỵ ) một niềm vui chung của tập
thể cũng như cá nhân ,mọi con tim cùng ḥa chung một nhịp đập sung
sướng đó là : ban nhạc nhẹ của anh em trong giáo họ được thành lập .ông
Jos Phạm Ngọc Thạch làm trưởng ban anh em đă nhận Thánh Vinh Sơn lam
bổn mạng .Sự kiện này đă đánh giá một sự thăng tiến trong nền văn
hóa âm nhạc của giáo họ đưa vào phục vụ Đạo ,Đời mỗi ngày một nâng
cao .
Đông ḥa nhịp năm 1989 ( Kỷ tỵ ) ban kèn Đồng cũng được khôi phục
lại lần thứ ba ,v́ bị sao nhăng lui trong dĩ văng thinh lặng mất 13
đông tàn ( 1976 - 1989 ) thời gian này ( 1989 ) anh em trong giáo họ
lại khôi phục lại ,tập luyện để ḥa nhịp cùng xă hội ,anh em đă đi
thi cấp tỉnh lấy bằng cấp để phục vụ cả Đạo lẫn đời . Nhờ có thầy
dậy dỗ anh em chí hướng tập luyện ngày đêm ,nên tiếng kèn lại vang
lên trong hi vọng ,như ánh sáng b́nh minh báo hiệu một mùa xuân đầy
hứa hẹn cho giáo họ nhà
_ ( có thực mới vực được đạo ) câu ca dao của tiền nhân c̣n lưu
truyền .Thật vậy có kinh tế ( tiền tài ) bộ mặt văn hóa của giáo họ
mới được phát huy .Vậy năm 1989 ( kỷ tỵ ) ban thanh niên lao công
của giáo họ được thành lập .ông Đaminh Phạm ngọ Hiền và ông Jos Phạm
văn Triều trưởng ban đầu tiên rồi đến ông Jos Nguyễn văn Văn ....Truy
những năm đầu tiên c̣n đầy khó khăn nhưnganh em cũng mua được củ
phát điện cho giáo họ và kết hợp với ban Trung Nữ cùng giáo họ đă
mua được máy nổ Ba - lan để xay xát gạo ,máy xay xát đă có từ năm đó
1989 ( kỷ tỵ )
Ngày 08-09-1990 ( canh ngọ ) Đ.G.M Phanxicô Nguyễn văn Sang ,Người
về cha thăm xứ Jo-an Phạm ngọc Châu đồng thời vào năm giáo họ Hoàng
Xá ,đang lúc chầu thánh thể kính Đức Trinh Nữ Maria sinh nhật quan
thầy ( bổn mạng ) giáo họ .Ngài đă vào quỳ giữa ḷng nhà thờ để
viêng thánh thể một cách sốt sáng ,rồi ngài huấn dụ giáo dân đôi lời
:
: Anh chị em Chầu Thánh Thể mừng kính sinh nhật Đức Mẹ là sự đẹp
ḷng Chúa lắm lắm .... với sự nhiệt t́nh của anh chị em đón tiếp cha
, cha cám ơn chúng con ,xin Chúa Ki - tô Thánh Thể qua Đức TRinh Nữ
Maria sinh nhật quan thầy giáo họ xin ban cho chúng con mọi ơn lành
hồn xác trong t́nh thương yêu . . . . khi nào cha được về coi sóc
Địa phận cha sẽ nói chuyện với chúng con nhiều hơn . . .“
Những tia nắng ấm áp mùa xuân lại tràn trề gieo trên đất giáo
phạn Thái B́nh ,ḷng người tín hữu nơi đây lại ấm lên trong hy vọng
,v́ mùa đông lạnh giá đă qua .Đó là ngày 05 - 02 - 1991 ( Tân Mùi )
Đ.G.M Phanxicô Nguyễn văn Sang đă chính thức về coi địa phận Thái
B́nh .Cha Phê- Rô Nguyễn kiêm Toàn coi xứ Bông Tiên ( 1992 - 2993 )
Năm 1992 ( Nhâm thân ) cha Phê - rô Nguyễn kiêm Toàn đă kư giấy đẹ
đơn lên Đ.G.M Phanxicô Nguyễn văn Sang xin xây dựng ngôi thánh đường
thứ tư của giáo họ Hoàng Xá .Cùng năm 1992 ( Nhâm thân ) hội Tôn Nữ
Vương Trái Tim Đức Mẹ trong các gia đ́nh trong giáo họ đă được thực
hiện ,một niềm sùng kính, cậy trông , phó thác và hiến dâng cho Đức
Mẹ mọi người ,mọi vật chất để Đức Mẹ che chở càu giúp đó là việc rất
cần thiết cho mọi tín hữu mọi gia đ́nh .Th́ nay đă được ông Jos
Nguyễn như Hiệp (xóm III ) đưa về sùng kính tôn Tôn Vương Trái Tim
Đức Mẹ tại giáo họ trong các gia đ́nh . Cùng thời gian năm 1992 (
nhâm thân ) một việc lớn đáng ghi nhớ nữa là : ng̣i kinh (con mương
) từ đường huyện (đường 220b ) chạy ṿng qua tha ma vào Hồ Đông tên
gọi là Ng̣i Kinh mà ca đoàn Vinh Sơn trong giáo họ đang sử dụng nay
được di chuyển 73 ngôi mộ ra nghĩa địa quy đồng cát táng .và ng̣i
Kinh được sửa lại thành Hồ to với diện tích là 2230 m2 ( 6 sào 1
miếng 9 ) .Đến năm 1994 ( giáp tuất đưa vào giáo họ sử dụng thành
tên gọi la Hồ Kinh
Năm 1993 - 1994 cha Vinh Sơn Vũ Văn Ruyệt coi xứ Bồng Tiên
Ngày 25 - 02 - 1993 ( quư dậu ) Cha Vinh Sơn Vũ văn Ruyệt ,ban
chấp hành và cộng đoàn giáo họ Hoàng Xá đă gửi đơn lên các cấp chính
quyền xin làm nhà thờ thứ tư, v́ nhà thờ thứ ba của giáo họ Hoàng Xá
không đủ dung nạp được số lượng tín hữu hiện có . . .
Giáo xứ Bồng Tiên cha Đaminh Phạm Quang Trung coi từ năm 1994 (
giáp tuất ) . . . .
Ngày 30 - 06 - 1994 ( giáp tuất ) thầy Jos Phạm Đức Tuân ( con cố
Jos Phạm Đức Tốn ) là hoa quả dâng chúa của giáo họ là linh mục thứ
hai của họ Phạm đă được Chúa chọn làm Linh Mục ,Ngài đă thụ phong
Linh Mục tại Cái - Răng Nam Bộ
Cũng trong năm 1994 ( giáp tuất ) hội con Đức Mẹ được thành lập (
mang tên hội Ca-mê-Lô ) bà Quản Thuận đầu tiên
Bao con tim mong mỏi chờ đợi ,cùng chung ,một nhịp đập khát khao
xây dựng nhà thơ của người tín hữu họ Hoàng Xá nay đă thành sự thực
trong toại nguyện .Đó là ngày 26 - 11 - 1994 ( giáp tuất ) cha xứ
Đaminh Phạm Quang Trung đă long trọng làm lễ khởi công xây dựng nhà
thờ thứ tư của giáo họ Hoàng Xá .Thuộc triều đại Đ.G.H Joan Phaolô
II .Đ.G.M Phanxicô NGuyễn văn Sang coi giáo phận Thái B́nh .Đời ông
TRùm Jos Nguyễn văn Chấn ,Ông Trùm Jos Phạm Ngọc Thạch ( chủ tài
khoản ) đồng thời cũng được sự cộng lực của ông Jos Nguyễn văn Bài (
kỹ Thuật Trưởng ),ông Jos Phạm văn Quyển ( đồng kỹ thuật ) ,ông Jos
Phạm văn Nh́ ( đồng kỹ thuật ) và các ban hệ khác được bầu ra để làm
thành ngôi Thánh Đường thứ tư của giao họ nhà Ngày 08 - 12 - 1994 (
giáp tuất ) ngày lễ Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội .
Đ.G.M Phanxicô Nguyễn văn Sang đă cùng về với cha xứ ,các quư cha
tong giáo phận dâng lễ đồng tế và đặt viên đá góc tường nhà thờ thứ
tư của giáo họ Hoàng Xá .
Trải qua những ngày tháng xây dựng ngôi Thánh Đường thứ tư của
giáo họ cũng gặp nhiều mưa gió ,khó khăn về tinh thần,vật chất tưởng
chừng không thể vượt qua được .Nhưng với ḷng cậy trông vững vàng ,cầu
xin tha thiết Chúa đă an bài định đoạt tuy công tŕnh bị tạm dừng
vào ngày 18 - 08 - 1996 (bính tư ) thời gian thi công là 1 năm 8
tháng 23 ngày nhưng cũng đưa vào sử dụng hằng ngày với kích thước
như sau :
chiều dài 44 m
chiều rộng 16 m
Tổng diện tích 704 m2chuwa có tháp và bức cuối .
Này 08 - 09 - 1996 ( bính tư ) cha xứ Đaminh Phạm Quang TRung
cùng giáo họ nhân lễ quan thầy đă long trọng tổ chức lễ tạ ơn Chúa
Kinh Sinh Nhật Đức Trinh Nữ Maria quan thầy để cùng nhau mừng công (
v́ nhà thờ chưa hoàn tất nên không có cắt băng tiệc mừng đă được kéo
dài từ ngày 02- 02 đến 08 - 09 - 1996 )
NGay 15 - 09 - 1996 ( bính tư ) thầy Jos Phạm đức Hạnh ( con cố
Jos Phạm đức Tốn ) thầy đă khấn lần đầu tại Ḍng Thánh Gia Long -
Xuyên
Ngày 21 - 01 - 1998 ( mậu dần ) công trinh bờ Ḥ Đông phía trong
được khởi công xây ,để cho phong cảnh khu nội tự thêm văn minh đẹp
đẽ khang trang hơn .
Công tŕnh nhà Chúa ( ngôi Thánh Đường ) bị tạm dừng thi công từ
ngày 18 - 08 - 1996 ( mậu dần ) thời gian dán đoạn nghỉ mất một năm
6 tháng 25 ngày , cuối nhà thờ phải che Phên Nứa ,Tre để tránh mưa
gió . . . Nhưng ơn Chúa thương đến ngày 25 - 03 - 1998 ( mậu dần )
giáo họ lại khởi công xây tiếp một gian nhà thờ ,làm Sàn hát và hai
cây tháp chuông cùng b .....
Nguồn :
Website Giáo xứ Hoàng Xá
|