
Lược
sử Giáo xứ Tân Yên
Năm 1874, một số giáo dân về sống cạnh Nhà Chung Xã Đoài để lánh
các cuộc bách hại của Văn Thân, làm nên họ đạo Tân Hưng. Nhờ địa thế
thuận lợi, nơi đây sớm trở thành một giáo họ trù phú và số giáo dân
tăng nhanh đông số.
Năm 1886, một số người dời lên vùng cánh đồng Dâm, lại có thêm
những người nơi khác đến, quy tụ nhau làm thành nhóm đạo, quen gọi
là xóm Dâm. Đến năm 1915, cộng đoàn tín hữu này được nâng lên thành
giáo họ và lấy tên là Yên Nghĩa.
Năm 1880, một số gia đình từ giáo xứ Trang Nứa dời đến vùng đất
mới do Nhà Chung mới khai khẩn, làm nên họ đạo Tân Thành.
Ngày 12.6.1976, ba giáo họ thuộc xứ Xã Đoài này được nhập lại,
làm thành giáo họ Tân Yên như ngày nay.
Năm 1994, đất của Tiểu Chủng viện Xã Đoài bị nhà nước trưng thu,
và trong khoảng thời gian sau đó, có hơn 50 hộ gia đình đến mua đất
ở đây để sinh sống. Từ đây, một nhóm đạo được hình thành, trực thuộc
giáo họ Tân Yên. Ngày 02.7.2007, nhóm này được tách ra, làm thành
giáo họ Thánh Tự.
Với hơn 2000 giáo dân và với những khó khăn, cách trở nhất định,
Tân Yên mong muốn được sớm trở thành một giáo xứ mới. Ước nguyện đó
đã trở thành hiện thực khi bề trên Giáo phận chuẩn phép và được các
cơ quan thẩm quyền đồng ý.
Trích : "Tân giáo xứ Tân Yên - Trang sử mới trong hành trình Đức tin "
Xem thêm : "Kỷ niệm 40 năm thành lập Giáo xứ Tân Yên "
Chi tiết bổ sung xin gởi về
giaoxugiaohovietnam@Yahoo.com

................................................

Kỷ niệm 40
năm thành lập Giáo xứ Tân Yên
30.06.2017
Tân Yên là cửa ngõ phía nam của Tòa Giám Mục Xã Đoài, cách nhà
thờ Chính Tòa chừng 2 km, xưa là tiền đồn bảo vệ Giáo đô. Phía đông
xứ đạo giáp quốc lộ 1A, phía nam giáp Bố Sơn, phía tây giáp Bùi Chu
và Trang Nứa, phía bắc giáp Xã Đoài. Lịch sử của rẻo đất phía đông
dòng Kênh Gai này khởi đầu với câu chuyện loạn lạc, đau thương, cấm
cách hậu bán thế kỷ XIX.
Chuyện xưa nơi mảnh đất tiền đồn phía nam Giáo đô
Trong câu chuyện bên ánh lửa bập bùng, các thế hệ nơi đây vẫn
chuyền tai nhau về những biến cố không thể nào quên.
Năm 1858, người Pháp nổ súng tấn công Đà Nẵng. Trước cảnh nước
nhà bị ngoại xâm, một số trí thức có lòng ái quốc quá khích, không
hiểu thời thế đã tự động khởi xướng một phong trào chống ngoại và
tai hại hơn là chống cả người Công giáo đồng bào của mình.
Tình hình ngày một căng thẳng khi triều đình ký hòa ước 1874 nhận
quyền bảo hộ. Chính hiệp ước mới này thúc đẩy tú tài Trần Tấn và
Ðặng Như Mai huy động 3.000 Văn Thân nổi loạn vùng Nghệ Tĩnh, thảm
sát người có đạo. Một số làng giáo dân đông đủ sức tự vệ, số khác bị
đốt phá tanh bành, thây chết ngổn ngang.
Bối cảnh bi đát đó buộc một bộ phận giáo dân các nơi chạy về Xã
Đoài lánh nạn, họ chính là tổ tiên của những bà con tín hữu sống
trên đất Tân Yên hôm nay. Lịch sử Tân Yên gắn liền với ba họ đạo
tiền thân là Tân Hưng, Tân Thành và Yên Nghĩa. Cả ba như những dòng
suối hợp thành dòng sông cuồn cuộn đổ ân tình về xuôi.
Giáo họ Tân Hưng hình thành sớm nhất, vào khoảng 1874 sau sự biến
Giáp Tuất “Bình Tây Sát Tả”, một số tín hữu từ khắp nơi chuyển về
sống cạnh chợ Cầu, hình thành vòng cung bao bọc Đại Chủng Viện Xã
Đoài. Nhờ địa thế thuận lợi, nơi đây sớm trở thành một họ đạo trù
phú, là nơi buôn bán sầm uất, số giáo dân không ngừng tăng nhanh.
Năm 1886, một số bà con lương dân Chân Lạc đã di dời lên sinh
sống tại vùng cánh đồng Dâm và theo đạo. Đến năm 1915, cộng đoàn tín
hữu này được nâng lên thành giáo họ và lấy tên là Yên Nghĩa, bao bọc
Tiểu Chủng Viện Xã Đoài.
Năm 1880, giáo họ Tân Thành được thành lập dựa trên một số gia
đình từ giáo xứ Trang Nứa di dời đến vùng đất do Nhà Chung mới khai
khẩn, phía nam Trường Tiểu.
Ba họ đạo trên đây hợp với Bùi Chu, Cửa Tiền, Giáp Đông, Trung
Hậu, Ngọc Đường, Đức Thành, Ngọc Liễn làm thành vành đai bảo vệ Nhà
Chung Xã Đoài trước bao biến động của thời cuộc khiến nhiều thế lực
tà thần phải ái ngại mỗi khi âm mưu tấn công trụ sở Giáo phận.
Nhiều người ngày nay đang đặt câu hỏi: Phải chăng đó là một trong
những lý do khiến vào năm 1976 chính quyền di dời toàn bộ dân cư ba
họ đạo này lên Cồn Kỳ - dải đất cát vốn là nghĩa trang - gây ra
nhiều hệ lụy về ô nhiễm môi trường và bệnh tật về sau?
40 năm một lòng trung trinh – Dáng đứng Tân Yên hôm nay
Sau khi giáo dân 3 họ đạo bị cưỡng bức di dân lên vùng đất mới,
các nhà thờ cũ cũ bị tháo dỡ. Trên vùng đất mới, diện tích đất nhà
thờ được cấp rất eo hẹp, không đủ xây dựng các công trình mặc dù
theo chủ trương chung là sát nhập ba họ lại thành một lấy tên là
giáo họ Tân Yên (1977).
Mặc dù các sinh hoạt tôn giáo bị chèn ép, nghi kị nhưng giáo dân
Tân Yên vẫn luôn giữ được đời sống đạo hạnh, số tín hữu ngày một
tăng và đời sống kinh tế - xã hội bước đầu được cải thiện.
Những năm cuối thế kỷ XX, một bộ phận giáo dân Tân Yên, phần lớn
là các gia đình trẻ mới kết hôn di dân xuống vùng đất xưa kia là
Tiểu Chủng Viện, lập thành giáo họ mới mang tên thánh tử đạo Phêrô
Nguyễn Khắc Tự, gọi tắt là họ Thánh Tự (10/5/2007).
Hiện nay, giáo xứ Tân Yên được hợp thành bởi họ đạo trị sở và
giáo họ Thánh Phêrô Nguyễn Khắc Tự, với khoảng 2.300 giáo dân do cha
Phêrô Nguyễn Hiệu Phượng coi sóc. Nhà thờ giáo xứ tọa lạc tại xóm
11, xã Nghi Diên, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An.
Dưới sự che chở của thánh Phêrô, quan thầy giáo xứ, đời sống đạo
nơi đây ngày một thăng tiến, các đoàn thể trong xứ sinh hoạt thường
xuyên và thu được nhiều kết quả hữu ích như Gia Đình Khôi Bình, Gia
Đình Thánh Tâm, Thiếu Nhi Thánh Thể, Nhạc Đoàn…
Về lại Tân Yên của ngày hôm nay nhân thánh lễ Phêrô quan thầy,
đồng thời kỷ niệm 40 năm ngày thiết lập giáo họ trị sở, gặp lại
những giáo dân trên mảnh đất này, họ vẫn là những tín hữu với khí
chất nông phu rắn rỏi, hiên ngang, bất khuất trước những nhiễu
nhương thời cuộc. Tân Yên hôm nay đang “thay da đổi thịt”, khuôn
viên được mở rộng thêm về phía Bắc, được lát gạch block tạo nên
quang cảnh sạch đẹp, vệ sinh.
Lễ quan thầy Phêrô của giáo họ năm nay trùng với lễ quan thầy của
cha chính xứ Phêrô Nguyễn Hiệu Phượng và dịp kỷ niệm 40 năm danh
xưng Tân Yên. Niềm vui nối tiếp niềm vui. Trong buổi tối ngày
27.6.2017, đông đảo bà con đã tham dự buổi diễn nguyện đặc sắc với
các tiết mục đến từ các đơn vị sở tại: Tân Yên, Thánh Tự và các xứ
bạn: Xã Đoài, Ngọc Liễn, Trung Hậu, Đông Yên…
Sáng ngày 29.6.2016, trong niềm hân hoan, giáo dân Tân Yên đã tổ
chức thánh lễ trọng thể mừng kính thánh quan thầy Phêrô tông đồ.
Thánh lễ có sự hiện diện của cha Phêrô Nguyễn Văn Vinh, đại diện
Giám mục, quản hạt Chính tòa và đông đảo quý cha giáo, quý cha trong
và ngoài hạt Xã Đoài. Trước đó, Đức Cha Phaolô Maria Cao Đình Thuyên
đã về hiệp dâng thánh lễ cầu nguyện cho toàn thể bà con tín hữu
trong giáo họ.
Nhìn về quá khứ huy hoàng nhưng cũng lắm chôn gai, thử thách, nếu
như Tân Yên mới được Tòa Giám mục Xã Đoài công nhận là giáo xứ vào
thời điểm 1.1.2014, cách đây chưa đầy bốn năm thì ngược lại, mảnh
đất này thấm đẫm mồ hôi và lao công của các bậc thừa sai từ rất sớm.
Trong thế đứng hiện tại ngẫm về chuyện cha ông xưa, suốt chiều
dài lịch sử hình thành và phát triển của mình, người Tân Yên có
quyền ngẩng cao đầu hiên ngang, kiêu hãnh với nhiệm vụ tiền đồn bảo
vệ các cơ quan trọng yếu của Giáo phận, không để kẻ thù một phút
giây có thể chà đạp lên mảnh đất giáo đô.
Dịp kỷ niệm 40 năm hôm nay cũng là cơ hội thuận tiện để cháu con
Tân Yên nhìn lại truyền thống hào hùng và tận trung với Giáo hội của
cha ông để kiến thiết quê nhà ngày càng phát triển hơn.
Nguồn : Trang Web Giáo Phận
Vinh
|